Πριν 30 χρόνια το ΠΑΚΟΕ στήριξε και ξεκίνησε την «καμπάνια» για την ενημέρωση του πληθυσμού της χώρας για τη χρησιμότητα τώρα και στο μέλλον της ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα.
Τα λάθη τεράστια με τις πειραματικές επιλογές κατάργησης εκτατικών καλλιεργειών προϊόντων . (βαμβάκι, σακχαρότευτλα, σιτάρι κ.ά.) με αποτέλεσμα να ακολουθήσουμε μια ΚΑΠ που δεν είχε ισότιμους στόχους για όλα τα μέλη της «οικογένειας» της Ε.Ε.
Αυτά όλα είχαν ως αποτέλεσμα την πτώση της αγροτικής μας οικονομίας κατά 28% και την ανάπτυξη της τουριστικής κατά 42% , η οποία όμως ήταν εξάρτηση της πρώτης. Για αυτό άλλωστε οι εισαγωγές προϊόντων ήταν σε πρώτη προτεραιότητα.
Ευτυχώς όμως με τα παρακάτω ξεκίνησε δειλά και τώρα δυνατά να εφαρμόζεται η τοπική αγροτική οικονομία, που είναι πολύ θετικό.
Μελέτη που διεξήχθηκε από την Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωκοινοβουλίου διακρίνει τέσσερα μοντέλα αγροτικής πολιτικής που θα έχουν αντίκτυπο στην ΚΑΠ και στο αγροτικό εισόδημα.
Βασικό σημείο πάνω στο οποίο στηρίζεται η μελέτη, είναι ότι η παγκόσμια παραγωγή τροφίμων θα πρέπει να αυξηθεί κατά 50% μέσα στην ερχόμενη 30ετία με σκοπό να καλύψει τη ζήτηση που δημιουργεί η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού. Ο πληθυσμός αναμένεται να φτάσει τα 10 δις. μέχρι το 2030 , με το 70% να συγκεντρώνεται στα μεγάλα αστικά κέντρα. Η αύξηση της παραγωγής πρέπει να σημειωθεί με όρους βιωσιμότητας και διαφύλαξης των φυσικών πόρων, λαμβάνοντας υπόψη τις διατροφικές συνήθειες και την αναμενόμενη αύξηση του παγκόσμιου κατά κεφαλή ΑΕΠ.
Ο πρωτογενής τομέας σήμερα «καταλαμβάνει» το 40% των εδαφών σε παγκόσμιο επίπεδο και το 80% από αυτό «δεσμεύονται» από την κτηνοτροφία . Από την άλλη, η παραγωγή τροφίμων στο σύνολό της φέρεται να είναι υπεύθυνη για το 21% των αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου και για το 70% της κατανάλωσης νερού. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω και τις δημογραφικές εξελίξεις, την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας και τις νέες καταναλωτικές τάσεις γίνεται αντιληπτό ότι υπάρχει μία μεγάλη πρόκληση η οποία θα μπορεί να εξυπηρετηθεί με βάση κάποιο ή κάποια από τα σενάρια που ακολουθούν.
- «Μικρά βήματα χωρίς όμως να επιτυγχάνεται ο στόχος»
Πρόκειται για τη συντήρηση της σημερινής κατάστασης του κλάδου με μικρές αλλαγές που όμως δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις προκλήσεις της βιωσιμότητας, της προστασίας του περιβάλλοντος και της επάρκειας των τροφίμων. Με τα υπάρχοντα εργαλεία της ΚΑΠ και διασφαλίζοντας την εύρυθμη λειτουργία της αγροδιατροφικής αλυσίδας μπορεί να επιτευχθεί η αύξηση της παραγωγής. Το εισόδημα των αγροτών θα συνεχίσει να υποστηρίζεται από το σύστημα των ενισχύσεων και θα παρέχονται κίνητρα για επενδύσεις σε υποδομές και στην καινοτομία. Σχετικά με τους ελέγχους προβλέπεται συνέχισή τους προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα ευρωπαϊκά στάνταρντ τηρούνται από όλες τις επιχειρήσεις της Ευρώπης και από τις χώρες / εταιρείες από τις οποίες εισάγει η Ε.Ε. Σύμφωνα με την μελέτη, αυτό το μοντέλο θα οδηγήσει σε υποβάθμιση του περιβάλλοντος ενώ η ζήτηση για τρόφιμα πιθανότατα δεν θα καλυφθεί.
- «Μαζική παραγωγή με κάθε κόστος»
Οι δράσεις αποβλέπουν αποκλειστικά στην μεγιστοποίηση της αγροτικής παραγωγής χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η βιωσιμότητα και οι φυσικοί πόροι πιέζονται στα όριά τους. Όσο αφορά τις επενδύσεις το βάρος πέφτει στην τεχνολογική αναβάθμιση και έτσι οι αγρότες αποκτούν πρόσβαση σε υφιστάμενες και νέες πρακτικές βιοτεχνολογίας. Το μοντέλο αυτό οδηγεί σε επίτευξη του στόχου για επάρκεια των τροφίμων αλλά έχει ως τίμημα την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και ακολούθως την επιδείνωση των κλιματικών συνθηκών.
- «Τοπικοί επιζώντες»
Έχει να κάνει με τις τάσεις προστατευτισμού που σημειώνονται τα τελευταία χρόνια. Κάθε χώρα ή περιοχή προσπαθεί να εξασφαλίσει τη διατροφική της αυτάρκεια βασισμένη στην τοπική της παραγωγή εγκαταλείποντας το παγκόσμιο εμπόριο. Στόχος της τεχνολογίας και της καινοτομίας είναι η ανάπτυξη προϊόντων για ειδικές συνθήκες, ενώ το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και της αγροτικής παραγωγής αντιμετωπίζεται με τοπικές (και όχι πλέον διεθνείς) δράσεις. Η στήριξη του αγροτικού εισοδήματος επιτυγχάνεται μόνο στις περιοχές όπου ήδη υπάρχουν αγροτικές πολιτικές.
- «Τροφή και βιωσιμότητα για όλους»
Αποτελεί το πλέον αισιόδοξο αλλά και επιθυμητό σενάριο. Εφαρμόζονται συντονισμένες δράσεις για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την αύξηση της αγροτικής παραγωγής «πιάνοντας» τους στόχους της διατροφικής ασφάλειας και της βιωσιμότητας μέχρι το 2050. Προβλέπεται αύξηση των πόρων της ΚΑΠ η οποία θα στηρίξει το αγροτικό εισόδημα με ένα μείγμα ενισχύσεων που θα αφορούν συγκεκριμένα προϊόντα και συγκεκριμένους στόχους για την ασφάλεια των τροφίμων και την υγεία των καταναλωτών. Επίσης προβλέπεται ένας «κουμπαράς» για τη στήριξη επενδύσεων με υψηλό βαθμό καινοτομίας.
