ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 857
ΑΘΗΝΑ 29-5-24
Το νερό είναι δημόσιο αγαθό δεν είναι προϊόν
Περιμένουμε να μπει φραγμός στην ασύδοτη και ανεξέλεγκτη λειτουργία του ΔΕΥΑ
Το ΠΑΚΟΕ θεωρεί ότι οι ΔΕΥΑ, που μέχρι σήμερα είναι ανεξέλεγκτοι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε πολλές περιπτώσεις:
α) Χρεώνουν δύο φορές πιο ακριβά το νερό στους Δημότες.
β) Μόλις το 35% αναρτά τα στοιχεία που οφείλει.
γ) Με δηλώσεις τους έχουν απώλειες μέχρι και 62%.
δ) Ζημιώνουν κάθε χρόνο τους Δημότες με ποσά, που φτάνουν τα 2 δις ευρώ.
Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι πρέπει να μπει κάποιο φρένο σ’ όλα αυτά, τα οποία χρησιμοποιεί η εξουσία για να ενοχοποιήσει τις ΔΕΥΑ. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει το κοινωνικό αγαθό, δηλαδή το νερό να ιδιωτικοποιηθεί.
Δέκα χρόνια έχουν περάσει από το δημοψήφισμα που έγινε στη Θεσσαλονίκη κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού της πόλης, με το συντριπτικό αποτέλεσμα του 98% να τάσσονται κατά και ο αγώνας ακόμα συνεχίζεται. Η κυβέρνηση ψάχνει πλάγιους και δόλιους τρόπους να επαναφέρει στο τραπέζι το θέμα.
Τα δέκα χρόνια που ακολούθησαν, η υπόθεση της ιδιωτικοποίησης του νερού πέρασε από πολλές και διαφορετικές φάσεις. Η διεκδίκηση όμως για ποιοτικό και δημόσιο νερό δεν έπαψε στιγμή να είναι ενεργή, με πρόσφατο σταθμό τη μεγάλη συναυλία «Υπερασπίσου το Νερό» στην πλατεία Αριστοτέλους τον Απρίλιο του 2023, που ανάγκασε τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη και την κυβέρνηση να σεβαστούν τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και να επιστρέψουν το πλειοψηφικό μετοχικό πακέτο της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ σε Δημόσιο έλεγχο.
Όμως , η δημιουργία της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) θέτει όρους κερδοφορίας στην τιμολόγηση του νερού, προετοιμάζοντας τον δρόμο για σημαντικές αυξήσεις στα τιμολόγια και συνολικά μεγαλύτερη εμπορευματοποίηση του φυσικού πόρου.
Το σενάριο αυτό η κυβέρνηση αυτή τη φορά, φαίνεται ότι ξεκινά από τη Θεσσαλία, με την πρόσφατη ψήφιση νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ που προβλέπει την ίδρυση του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, στον οποίο εκχωρείται διαχείριση του συνόλου των υδάτων της περιοχής και θα λειτουργεί με κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας. Επίσης, απορρόφηση μικρών δημοτικών επιχειρήσεων διαχείρισης νερού από μεγάλους οργανισμούς, όπως ΕΥΑΘ και ΕΥΔΑΠ, δημιουργούν συνθήκες συμπράξεων με ΣΔΙΤ, βάζοντας στους οργανισμούς τους ιδιώτες από το παράθυρο και στερώντας τις τοπικές κοινωνίες από την αυτοδιαχείριση.
Το Σωματείο Εργαζομένων της ΕΥΑΘ και η Κίνηση SOSτε το Νερό, την Παρασκευή 17/5, με αφορμή τα 10 χρόνια από το δημοψήφισμα ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού διοργάνωσε εκδήλωση για τη συζήτηση του φλέγοντος αυτού θέματος.
Η δικηγόρος Κατερίνα Γεωργιάδου, μέλος της πρωτοβουλίας SOSτε το Νερό, αναφέρθηκε στην παγκόσμια εμπειρία που έχει δείξει ότι «όπου ιδιωτικοποιήθηκε το νερό, κοινός παρονομαστής ήταν η υποβάθμιση της ποιότητας των υδάτων και των υποδομών, αλματώδης αύξηση του κόστους, αδιαφάνεια, επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων και οικονομικά και περιβαλλοντικά σκάνδαλα». Θύμισε ακόμη τη μεγάλη συναυλία «Υπερασπίσου το Νερό» στην πλατεία Αριστοτέλους τον Απρίλιο του 2023, που ανάγκασε την κυβέρνηση να σεβαστεί τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικράτειας και να επιστρέφει το πλειοψηφικό μετοχικό πακέτο της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ σε δημόσιο έλεγχο.
Μια ματιά μόνο σε περιπτώσεις άλλων χωρών που προχώρησαν σε ιδιωτικοποίηση του νερού , αρκεί για μας αποδείξει ότι είναι αναγκαιότητα το νερό να παραμείνει σε δημόσιο έλεγχο και να κρατήσει το χαρακτηρισμό αγαθό, γιατί όταν γίνεται προϊόν οι συνέπειες είναι καταστροφικές .
- Στο Βουκουρέστι η υπηρεσία ύδρευσης ιδιωτικοποιήθηκε το 2000. Μέχρι σήμερα η τιμή του νερού έχει 12πλασιαστεί.
- Στην Ν. Αφρική όταν το νερό ιδιωτικοποιήθηκε υπήρξαν εκτεταμένες μολύνσεις.
- Στη Μεγάλη Βρετανία χάνεται το 1/4 του πόσιμου νερού σε διαρροές λόγω της έλλειψης επενδύσεων στα δίκτυα.
- Στη Γαλλία, Μ.Βρετανία και ΗΠΑ στελέχη εταιριών και αξιωματούχοι του Δημοσίου έχουν τεθεί υπό έλεγχο και σε ορισμένες περιπτώσεις καταδικαστεί σε υποθέσεις δωροδοκίας και απάτης.
- Στο Βερολίνο η σύμβαση παραχώρησης ΣΔΙΤ κρατήθηκε μυστική και περιελάμβανε έγγραφη εγγύηση μεγάλου κέρδους. Το 2012 το Γραφείο Ανταγωνισμού της Γερμανίας απεφάνθη ότι η σύμβαση παραβιάζει το γερμανικό δίκαιο περί ανταγωνισμού και η εταιρία αναγκάστηκε σε μείωση τιμών 19%.
- Στη Γαλλία με μακρά ιστορία στην ιδιωτική διαχείριση, η συμμετοχή τού ιδιωτικού τομέα στις επενδύσεις ανέρχεται μόλις στο 12%!
- Την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου, η Barcelona En Comú παρουσίασε πρόταση ψηφίσματος για να επανακτηθεί η άμεση δημόσια διαχείριση του υδάτινου κύκλου. Για πρώτη φορά μια μεγάλη πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου της Βαρκελώνης υποστηρίζει τον τερματισμό της ιδιωτικής διαχείρισης του νερού στην πόλη.
Η ΕΠΑΝΑΔΗΜΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΑΣΗ
Οι Δήμοι ξαναπαίρνουν τον έλεγχο αυτής της βασικής υπηρεσίας
Τα τελευταία 15 χρόνια έχουν υπάρξει τουλάχιστον 180 περιπτώσεις επαναδημοτικοποίησης υπηρεσιών ύδρευσης σε 35 χώρες, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων υψηλού προφίλ στην Ευρώπη τη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Ασία και την Αφρική.
Η έρευνα του Παρατηρητηρίου της Ευρώπης των Πολυεθνικών (Corporate Europe Observatory – CEO), του Transnational Institute (TNI) και του Municipal Services Project , παρουσιάζει με συστηματική ανάλυση την τάση που ισχύει παγκοσμίως για την επιστροφή των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης στο Δημόσιο.
Η έρευνα αυτή εξετάζει την αυξανόμενη αυτή τάση επαναδημοτικοποίησης των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης ως αναδυόμενη παγκόσμια τάση και παρουσιάζει την πιο πλήρη εικόνα των υποθέσεων μέχρι στιγμής. Μεταξύ των μεγάλων πόλεων που έχουν ήδη επαναδημοτικοποιήσει τις υπηρεσίες περιλαμβάνονται η Άκρα (Γκάνα), το Βερολίνο (Γερμανία), το Μπουένος Άιρες (Αργεντινή), η Βουδαπέστης (Ουγγαρία), η Κουάλα Λουμπούρ (Μαλαισία), η Λα Παζ (Βολιβία), η Μαπούτο (Μοζαμβίκη), και το Παρίσι (Γαλλία). Αντίθετα, στην ίδια περίοδο υπήρξαν πολύ λίγες περιπτώσεις ιδιωτικοποιήσεων σε μεγάλες πόλεις του κόσμου: για παράδειγμα εκείνη της Ναγκπούρ (Ινδία), η οποία έχει δεχθεί μεγάλη αντίθεση και κριτική, και της Jeddah (Σαουδική Αραβία).
Ανεξάρτητα από τη μορφή και το εύρος της, η επαναδημοτικοποίηση είναι γενικά μια συλλογική αντίδραση ενάντια στην μη βιωσιμότητα της ιδιωτικοποίησης του νερού και των ΣΔΙΤ. Λόγω της μη δημοτικότητας της ιδιωτικοποίησης, ιδιωτικές εταιρείες ύδρευσης έχουν χρησιμοποιήσει προπαγάνδα για να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι οι συμβάσεις παραχώρησης, οι συμβάσεις μίσθωσης και άλλων ΣΔΙΤ είναι αρκετά διαφορετικές από την ιδιωτικοποίηση, δεν είναι. Στην πραγματικότητα, όλοι αυτοί οι όροι αφορούν τη μεταβίβαση του ελέγχου της διαχείρισης υπηρεσιών στον ιδιωτικό τομέα. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να είναι ενήμεροι για το υψηλό κόστος και τους κινδύνους της ιδιωτικοποίησης του νερού, και έχουν πολλά να μάθουν από τις εμπειρίες των δημόσιων αρχών που έχουν επιλέξει την επαναδημοτικοποίηση και εργάζονται για να αναπτύξουν δημοκρατικά υπόλογες και αποτελεσματικές υπηρεσίες.
Οι πόλεις σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν τις αποτυχίες της ιδιωτικοποίησης του νερού. Η άνιση πρόσβαση, η αθέτηση υποσχέσεων, οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι και τα σκανδαλώδη περιθώρια κέρδους, ωθούν τους δήμους και τους πολίτες να ξαναπάρουν τον έλεγχο αυτής της βασικής υπηρεσίας.
ΑΠΟ ΤΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΚΟΕ
