Δελτίο Τύπου 851
Αθήνα 10/05/2024
Ήρθε η άνοιξη και τα λουλούδια
Αλλεργία ευρύτατα διαδεδομένη λέξη στην σύγχρονη κοινωνία και ποιος δεν την ξέρει . Δεν περνά απαρατήρητη όταν εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από αναπνευστικές και άλλων ειδών αλλεργίες και ο αριθμός τους αυξάνεται συνεχώς. Αυτή η πολυσυζητημένη , λέξη «αλλεργία», με όλες τις δυσμενείς καταστάσεις που υποδηλώνει, στην επιστημονική κοινότητα χρησιμοποιείται για την περιγραφή μιας υπερβολικής αντίδρασης σε ουσίες του περιβάλλοντος που είναι ακίνδυνες για τους περισσότερους ανθρώπους, αλλά προξενούν μία ανοσολογική απόκριση που προκαλεί διάφορα συμπτώματα σε άτομα με την ανάλογη προδιάθεση.
Πώς παθαίνει κανείς αλλεργία;
Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αντιδρά σε ένα αλλεργιογόνο σαν αυτό να ήταν επικίνδυνο, αναπτύσσεται μία αλλεργική ευαισθητοποίηση, όπως θα συνέβαινε για μία μόλυνση. Παράγει έναν τύπο αντισώματος, μία πρωτεΐνη που αντιπαλεύει ιούς και μολύνσεις, ονόματι αντίσωμα ανοσοσφαιρίνης Ε (IgE), για να αντιμετωπίσει το αλλεργιογόνο. Όταν ο οργανισμός έρχεται σε νέα επαφή με το ίδιο αλλεργιογόνο, τα αντισώματα IgE απελευθερώνονται, προκαλώντας την παραγωγή φλεγμονωδών μεσολαβητών. Αυτά τα δύο μαζί προκαλούν τα συμπτώματα της αλλεργίας. Ένας από τους σημαντικότερους μεσολαβητές που συμμετέχουν σε μία αλλεργική αντίδραση είναι η ισταμίνη, η οποία προκαλεί τέντωμα των λείων μυών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται στα τοιχώματα των διόδων αέρα και παραγωγή περισσότερης βλέννας στις διόδους αέρα, προκαλώντας βήχα, τοπικό κνησμό και καύσο.
Υπενθυμίζουμε, ότι κάθε ουσία που προκαλεί την υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος και την παραγωγή αντισωμάτων εναντίον της, ονομάζεται αλλεργιογόνο.
Οι πιο συνηθισμένες πηγές αλλεργιογόνων είναι:
• ακάρεα της οικιακής σκόνης
• γύρη φυτών, το γρασίδι
• κατοικίδια ζώα
• σπόροι και μυκοτοξίνες μυκητών.
• τροφές (ειδικά γάλα, αυγά, αλεύρι, σόγια, θαλασσινά, φρούτα και καρποί όπως τα φιστίκια )
• τσιμπήματα από σφήκες ή μέλισσες
• κάποια φάρμακα
• το λάτεξ (φυσικό και συνθετικό latex)
• χημικά προϊόντα οικιακής χρήσης (ερεθιστικά όπως τα απορρυπαντικά και τα αρωματικά)
Η παρουσία μυκήτων συνδέεται με περιστατικά μυκοτοξινώσεων αλλά και αναπνευστικών συμπτωμάτων. Οι σύγχρονες μέθοδοι συντήρησης των τροφίμων επιτρέπουν τη μακροχρόνια αποθήκευσή τους, με αποτέλεσμα να δίνεται χρόνος στους μύκητες να αναπτυχθούν και να παράγουν μυκοτοξίνες, προκαλώντας παθολογικές καταστάσεις. Επίσης, η εισπνοή συγκεκριμένων ειδών σπορίων μυκήτων, προκαλούν συμπτώματα αναπνευστικής αλλεργίας, ή βρογχικού άσθματος.
Ο σημαντικότερος παράγοντας για την πρόκληση μυκοτοξινώσεων ή/και την εμφάνιση αναπνευστικής αλλεργίας είναι η παρουσία σπορίων μυκήτων στον αέρα. Τα σπόρια εισέρχονται στον ανθρώπινο οργανισμό είτε απευθείας μέσω της εισπνοής τους είτε έμμεσα μέσω της πρόσληψης τροφής (στην οποία αναπτύσσονται οι μύκητες από τα σπόρια, υπό κατάλληλες συνθήκες περιβάλλοντος, π.χ. υψηλή σχετική υγρασία και θερμοκρασία), οπότε και ευνοείται η παραγωγή των μυκοτοξινών. Οι πιο συχνά ενοχοποιούμενοι τύποι μυκήτων για συμπτώματα αναπνευστικής αλλεργίας στη Θεσσαλονίκη για το 1987-2001 ήταν των Alternaria, Cladosporium, Aspergillus, Fusarium και Rhizopus. Η εισπνοή των σπορίων τους αναφέρεται ότι προκαλεί μέχρι και οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια, με πρόκληση συχνότερων ή και σφοδρότερων συμπτωμάτων στα παιδιά. (Gioulekas et al., 2004).
Κάποιοι άνθρωποι έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αντισώματα IgE έναντι αλλεργιογόνων, επειδή έχουν γενετική προδιάθεση. Σε αυτήν την περίπτωση λέμε ότι είναι “ατοπικοί” ή έχουν “ατοπία”. Άτομα που είναι ατοπικά έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αλλεργίες, επειδή οι οργανισμοί τους παράγουν περισσότερα αντισώματα IgE από το φυσιολογικό.
Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες διαδραματίζουν επίσης ρόλο στην ανάπτυξη αλλεργικών διαταραχών. Ο ακριβής ρόλος του περιβάλλοντος είναι άγνωστος, αλλά έρευνες έχουν δείξει πως υπάρχει ένας αριθμός παραγόντων όπως η ανατροφή σε σπίτι με καπνιστές, η άσκοπη χρήση αντιβιοτικών που φαίνεται να αυξάνει τις πιθανότητες που έχει ένα παιδί να αναπτύξει ατοπία. Ορισμένα επίπεδα έκθεσης σε ακάρεα σκόνης, σε κατοικίδια ζώα επίσης προκαλούν σε ορισμένα άτομα αλλεργικές αντιδράσεις. Ωστόσο, η εισαγωγή σε υψηλά ή χαμηλά επίπεδα έκθεσης μπορεί να οδηγήσει τα παιδιά και στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας στα αλλεργιογόνα που σχετίζονται με τα ακάρεα οικιακής σκόνης και τα κατοικίδια. Τα αγόρια είναι πιο πιθανόν να αναπτύξουν ατοπία από τα κορίτσια, όπως και τα μωρά με χαμηλό βάρος γέννησης. Οι λόγοι πίσω από αυτό δεν είναι σαφείς.
Τύποι αλλεργίας: αναπνευστικές αλλεργίες, δερματική αλλεργία (δερματίτιδα), τροφικές αλλεργίες, από δηλητήρια εντόμων, τα οποία προκαλούν διάφορα είδη αποκρίσεων που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι θανατηφόρες (αναφυλαξία).
Οι κλινικές εκδηλώσεις που οφείλονται στην έκθεση σε αλλεργιογόνα της άνοιξης, με συμπτώματα αναπνευστικής αλλεργίας (αλλεργικής ρινίτιδας, άσθματος), αλλεργίας των οφθαλμών, ακόμα και δερματικής αλλεργίας (ατοπική δερματιτίδα), αφορούν την λεγόμενη ανοιξιάτικη αλλεργία.
Όσοι υποφέρουν από αλλεργική ρινίτιδα, θα παρουσιάσουν μπούκωμα, καταρροή, φτέρνισμα, φαγούρα στη μύτη, στον ουρανίσκο, στο φάρυγγα, στα αυτιά. Εάν υποφέρουν από βρογχικό άσθμα, τα συμπτώματα είναι από τις κατώτερες αεροφόρες οδούς, δηλαδή βήχας, βάρος στο στήθος, δύσπνοια, φλέματα, σφύριγμα στην αναπνοή. Στις αλλεργίες των οφθαλμών, τα συμπτώματα είναι ερεθισμός με έντονη κοκκινίλα στα μάτια, δακρύρροια, φαγούρα, ακόμα και οίδημα στα βλέφαρα. Σε μερικούς από τους αλλεργικούς ασθενείς την άνοιξη εμφανίζονται και συμπτώματα ατοπικής δερματίτιδας. Είναι ένα είδος εκζέματος, με ξηροδερμία, ερυθρότητα, φαγούρα, απολέπιση, ακόμα και πληγές από το έντονο ξύσιμο. Σε πιο βαριά περιστατικά, στο ταλαιπωρημένο δέρμα προκαλούνται και μολύνσεις. Σημαντικό είναι να έχουμε στο μυαλό μας ότι την άνοιξη έχουμε και το ‘ξύπνημα’ από τη χειμερία νάρκη των Υμενοπτέρων, δηλαδή των σφηκών και των μελισσών και τις αλλεργίες από τα τσιμπήματα αυτών.
Για τις ανοιξιάτικες, εποχικές αλλεργίες ευθύνονται όλα τα εποχιακά αλλεργιογόνα, ειδικά οι γύρεις (μικροσκοπικοί κόκκοι) που απελευθερώνεται στον αέρα από τα άνθη των φυτών. Επίσης σημαντικό ρόλο εμφάνιση των αλλεργιών έχουν ορισμένα είδη μύκητες που εκτοξεύουν εκατοντάδες σπόρια στον αέρα. Οι πληθυσμοί και των δύο αυτών αλλεργιογόνων κατηγοριών αυξάνονται κατά πολύ την άνοιξη με την αύξηση της θερμοκρασίας και υγρασίας. Η εισπνοή συγκεκριμένων ειδών σπορίων μυκήτων προκαλούν συμπτώματα αναπνευστικής αλλεργίας, που εκδηλώνετε συχνά ως βρογχικό άσθμα.
Ο σημαντικότερος παράγοντας για την πρόκληση μυκοτοξικώσεων ή/και την εμφάνιση αναπνευστικής αλλεργίας είναι η παρουσία σπορίων μυκήτων στον αέρα. Τα σπόρια εισέρχονται στον ανθρώπινο οργανισμό είτε απευθείας μέσω της εισπνοής τους είτε έμμεσα μέσω της πρόσληψης τροφής (στην οποία αναπτύσσονται οι μύκητες από τα σπόρια, υπό κατάλληλες συνθήκες περιβάλλοντος, π.χ. υψηλή σχετική υγρασία και θερμοκρασία), οπότε και ευνοείται η παραγωγή των μυκοτοξινών.
Τα πιο συχνά αλλεργιογόνα φυτά είναι η Οξιά, Μούρο, Δρυς, Ελιά, Πεύκο, Λεύκα, Ιτιά, Σφενδάμι, Κέδρος, Κυπαρίσσι και άλλα. Όσο πιο δυνατός είναι ο αέρας, τόσο μεγαλύτερη η διασπορά τους και η εμφάνιση των αλλεργικών ασθενών. Να διευκρινίσουμε ότι αυτά τα αλλεργιογόνα μπορούν να μεταφερθούν από πολλά χιλιόμετρα μακριά καθημερινά και να ενοχλήσουν τους αλλεργικούς, όπως γνωρίζουμε από τους εξωτερικούς μετρητές γύρεων.
Όμως έχουμε αύξηση των αλλεργιών και από αλλεργιογόνα με ολοετή κατανομή. Τέτοια αλλεργιογόνα είναι τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, με πιο συνηθισμένα το Dermatophagoides pteronyssinus και το Dermatophagoides farinae. Είναι μικροσκοπικοί οργανισμοί (μεγέθους μέχρι τρία δέκατα του χιλιοστού), οπότε δεν είναι ορατά με το μάτι. Τα ακάρεα εντοπίζονται κυρίως στη σκόνη κλειστών χώρων που δεν αερίζονται και δεν καθαρίζονται επαρκώς. Υπάρχουν σε όλα τα σπίτια και σε χώρους όπως μέσα μεταφοράς, καθημερινός χώρος εργασίας επικοινωνίας με άλλους ανθρώπους, σχολεία, αποθήκες κλπ.
Συνήθεις αλλεργίες της άνοιξης.
- Δερματική αλλεργία.
Την άνοιξη, τα αλλεργιογόνα που μπορεί να είναι ουσίες του περιβάλλοντος χώρου και η αύξηση της ηλιοφάνειας προκαλούν αλλεργίες. Κάθε χρόνο. περισσότεροι από 500.000 άνθρωποι, ενήλικες αλλά και παιδιά, υποφέρουν εξαιτίας κάποιας αλλεργίας. Στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στις επαρχιακές περιοχές, οι αλλεργίες αυξάνονται σε υψηλό ποσοστό.
Αλλεργική κνίδωση και αγγειοίδημα είναι δερματικές αλλεργικές καταστάσεις που μπορεί να εμφανιστούν μαζί ή ξεχωριστά, εκδηλώνεται με την εμφάνιση πομφών στο δέρμα. Οι πομφοί είναι προεξέχουσες, οιδηματώδεις πλάκες, συνήθως ωχρές στο κέντρο και ερυθρές στην περιφέρεια, οι οποίες έχουν διάφορες διαστάσεις και μορφές και προκαλούν διαφορετικού βαθμού κνησμό.
Ως θεραπεία προτείνονται τα αντιισταμινικά από το στόμα, τα οποία είναι συνήθως αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της κνίδωσης και τα κορτικοστεροειδή σε συστηματική χορήγηση.
Φυτο-φωτο δερματίτιδα. Περνώντας μια ηλιόλουστη μέρα στην εξοχή, μπορεί να δούμε ότι σε συγκεκριμένα σημεία του δέρματός μας παρουσιάζεται ένας κοκκινωπός ερεθισμός ο οποίος σταδιακά αλλάζει χρώμα. Αν κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη φύση ήρθαμε σε επαφή με αγριόχορτα ή με εσπεριδοειδή δένδρα, τότε τα παραπάνω συμπτώματα οφείλονται στη λεγόμενη φυτο-φωτοδερματίδα. Η συγκεκριμένη αλλεργική δερματοπάθεια εκδηλώνεται εξαιτίας της επαφής με ορισμένα φυτά και την έκθεσή μας στον ήλιο. Συνήθως, στα σημεία όπου έχει ακουμπήσει το φυτό μένει ένα σημάδι σαν χαρακιά, αρχικά κόκκινο και στη συνέχεια μελανό.
Για την αντιμετώπιση της φυτο-φωτοδερματίτιδας χορηγούνται κορτιζονούχες κρέμες, ενώ τους φθινοπωρινούς μήνες μπορεί να γίνει και θεραπεία με λευκαντικές ουσίες.
Το πολύμορφο εκ φωτός αποτελεί μια αλλεργική αντίδραση του δέρματος, όπου κατά την πρώτη έκθεσή του στον ήλιο, αντιλαμβάνεται την υπεριώδη ακτινοβολία, Α ή Β, ως άμεση απειλή και παράγει αντισώματα εναντίον της. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, αφού εκτεθούμε για πρώτη φορά στον ήλιο το δέρμα εμφανίζει κοκκινίλες και νιώθουμε έντονο κνησμό. Τα συμπτώματα αυτά είναι χαρακτηριστικά της πιο διαδεδομένης φωτοδερματοπάθειας, του πολύμορφου εκ φωτός το οποίο δεν εξαρτάται από φωτότυπο της επιδερμίδας, ούτε από το χρονικό διάστημα της έκθεσης στον ήλιο.
Είναι συχνό φαινόμενο ο ερεθισμός του δέρματος να απλώνεται και στα σημεία του σώματος που είναι καλυμμένα από τα ρούχα. Με την πάροδο του χρόνου το δέρμα μαυρίζει και τα παραπάνω συμπτώματα υποχωρούν.
Η θεραπεία που ενδείκνυται είναι αγωγή με κορτιζονούχες κρέμες και αντιισταμινικά από το στόμα. Εάν ο ερεθισμός είναι εκτεταμένος μπορεί να γίνει και ένεση βραδείας αποδέσμευσης κορτιζόνης ή από το στόμα ανθελονοσιακά χάπια που δρουν φωτοπροστατευτικά. Η θεραπεία συνεχίζεται την επόμενη άνοιξη που ο δερματολόγος μας υποβάλλει σε ένα photo-test (ακτινοβόληση του δέρματος με υπεριώδεις ακτίνες Α και Β), για να διαπιστωθεί σε ποια ακτινοβολία έχουμε ευαισθησία και να ακολουθήσουμε την κατάλληλη αγωγή με θεραπευτικά φωτόλουτρα με την ακτινοβολία που δεν υπάρχει αλλεργία με αποτέλεσμα το μαύρισμα του δέρματος και έτσι την κατάλληλη φωτοπροστασία. Η αγωγή επαναλαμβάνεται για 2-3 χρόνια μέχρι το δέρμα να αποκτήσει ‘’ανοσία’’ και το πολύμορφο εκ φωτός σταματήσει να εκδηλώνεται.
Φωτοαλλεργική δερματίτιδα. Με τη συγκεκριμένη αλλεργία, το δέρμα παρουσιάζει ήπια ερυθρότητα και κνησμό, μέχρι και φυσαλίδες, συμπτώματα τα οποία επεκτείνονται και στα σημεία του σώματος που είναι καλυμμένα με ρούχα. Τα παραπάνω συμπτώματα είναι χαρακτηριστικά της φωτοαλλεργικής δερματίτιδας η οποία οφείλεται στην υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία σε συνδυασμό με την προηγηθείσα τοπική χρήση σκευασμάτων σε άτομα με αλλεργικές τάσεις.
Για την αντιμετώπιση του δερματικού ερεθισμού χορηγούνται κορτιζονούχα σκευάσματα. Σε περίπτωση που ο ερεθισμός έχει προχωρήσει σε πολλές περιοχές του σώματος μπορεί να γίνει και ένεση βραδείας αποδέσμευσης κορτικοστεροειδών. Για την αποφυγή της φωτοαλλεργικής δερματίτιδας το μόνο που μπορεί να μας προστατεύσει είναι το να καταργήσουμε τη χρήση των προϊόντων τα οποία είναι εξακριβωμένο ότι την πυροδοτούν και να φροντίζουμε να υπάρχει πάντα προστασία από τον ήλιο.
• Αλλεργική επιπεφυκίτιδα. Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα εμφανίζεται με πρήξιμο, ερυθρότητα, φαγούρα στο μάτι.
• Αλλεργική ρινίτιδα Η αλλεργική ρινίτιδα χαρακτηρίζεται από φτάρνισμα, μπούκωμα, έκκριση από την μύτη, φαγούρα και δακρύρροια. Η αλλεργική ρινίτιδα εμφανίζεται συχνά σε ατοπικά άτομα, δηλαδή άτομα με οικογενειακό ιστορικό σχετικών αλλεργιών.
• Η εποχική αλλεργική ρινίτιδα, έχει εποχικό χαρακτήρα και οφείλεται σε αλλεργιογόνα που αφορούν συγκεκριμένη εποχή όπως είναι η αλλεργική ρινίτιδα που προκαλείται από την γύρη κατά την περίοδο της ανθοφορίας την Άνοιξη.
• Αλλεργικό άσθμα Το αλλεργικό άσθμα εκδηλώνεται με παροξυσμική δύσπνοια, βήχα και συριγμό, που συνήθως εμφανίζονται κατά κρίσεις. Κατά την έναρξη της κρίσης του αλλεργικού άσθματος, ο ασθενής αισθάνεται συχνά συσφιγκτικό άλγος στο στήθος και υπάρχει ξηρός βήχας, ενώ η λήξη του ασθματικού παροξυσμού σηματοδοτείται με βλεννώδη απόχρεμψη και υποχώρηση του βρογχόσπασμου .
Το αλλεργικό άσθμα εμφανίζει συχνά εποχιακή κατανομή, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις που τα αλλεργιογόνα επιδρούν όλο τον χρόνο όπως οι περιπτώσεις που οφείλονται σε πούπουλα, τρίχωμα ζώων, ακάρεα σκόνης, μύκητες.
• Αλλεργική κνίδωση και αγγειοίδημα. Η εποχική αλλεργική κνίδωση και το αγγειοίδημα που αφορούν εποχιακά αλλεργιογόνα όπως η γύρη είναι σχετικώς σπάνια σε σύγκριση με την κνίδωση και το αγγειοίδημα που εκλύονται μετά από κατανάλωση τροφίμων ή φαρμάκων. Τα συμπτώματα είναι κνησμώδη εξανθήματα. Η προσβολή της ανώτερης αναπνευστικής οδού μπορεί να οδηγήσει σε δυσχέρεια αναπνοής ενώ του γαστρεντερικού μπορεί να εμφανίσει κοιλιακό κολικό με έμετο και ναυτία.
- Αναφυλαξία. Μια οξεία αλλεργική αντίδραση είναι η αναφυλαξία ένα επείγον ιατρικό περιστατικό που απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα και, αργότερα, παρακολούθηση από αλλεργιολόγο. Η αναφυλαξία μπορεί να συμβεί σε ορισμένους ανθρώπους μετά την έκθεσή τους σε κάποια ουσία στην οποία είναι έντονα αλλεργικοί. Οι συνήθεις ουσίες που προκαλούν αναφυλαξία είναι οι τροφές, τα φάρμακα και τα τσιμπήματα από έντομα. Η αναφυλαξία προκαλείται με τον ίδιο τρόπο όπως και οι άλλες αλλεργίες και εκδηλώνετε με
– Επιδερμίδα: κνίδωση, οίδημα (πρήξιμο) στα χείλη, στους οφθαλμούς και/ή στα άκρα, κνησμός (φαγούρα), αίσθημα καύσου (ζέστης), ερυθρές πλάκες (κοκκινίλες), εξανθήματα.
– Αναπνοή: συριγμός (σφύριγμα στην αναπνοή), δύσπνοια, σφίξιμο στον λαιμό, βήχας, βραχνή φωνή, πόνος/σφίξιμο στο στήθος, ρινική συμφόρηση/αλλεργική ρινίτιδα, δυσκολία στην κατάποση.
– Στομάχι: ναυτία, κωλικοειδής πόνος, εμετός, διάρροια, κνησμός στο στόμα ή στο νλαιμό.
– Κυκλοφορία: ωχρό/μελανό χρώμα δέρματος, ισχνοί ή αδύναμοι σφυγμοί, λιποθυμία, ζάλη, χαμηλή αρτηριακή πίεση.
– Άλλα: άγχος, αίσθημα «επικείμενης καταστροφής», κνησμός/ύγρανση των ματιών, πονοκέφαλος, κνησμός/ερυθρότητα των ματιών.
Συνήθως οι αντιδράσεις εμφανίζονται λίγα λεπτά μετά την έκθεση στο αλλεργιογόνο αλλά δεν αποκλείεται να καθυστερήσουν. Μερικές φορές τα συμπτώματα περνούν, μόνο και μόνο για να επαναληφθούν ή να ενταθούν μερικές ώρες αργότερα. Τα πιο επικίνδυνα συμπτώματα είναι η χαμηλή αρτηριακή πίεση, τα συμπτώματα από την αναπνοή (αίσθημα πνιγμού και/ή δύσπνοια) και η απώλεια των αισθήσεων. Όλα αυτά τα συμπτώματα μπορεί να αποβούν μοιραία.
Υπάρχει μια ποικιλία ιατρικών παθήσεων που «μιμούνται» την αναφυλαξία. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι καρδιακές προσβολές, οι κρίσεις άγχους, ο πνιγμός και νευρολογικές παθήσεις. Αν νιώσετε τέτοιου είδους ασυνήθιστα συμπτώματα πρέπει να ζητήσετε οπωσδήποτε επείγουσα ιατρική φροντίδα (π.χ. τηλεφωνήστε στο 166) για άμεση θεραπεία και για να προσδιορίσετε την αιτία των συμπτωμάτων σας.
- Τρόφιμα: μερικές από τις πλέον συνήθεις τροφές που προκαλούν αναφυλαξία είναι τα φιστίκια, τα καρύδια, τα οστρακοειδή, τα ψάρια, τα αυγά και το γάλα. Άλλες τροφικές ουσίες όπως τα θειώδη μερικές φορές προκαλούν αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις.
- Τσιμπήματα από έντομα: το δηλητήριο των εντόμων όπως οι μέλισσες, οι αγριομέλισσες και οι σφήκες είναι ικανό στους ανθρώπους με αλλεργίες στα δηλητήρια αυτά, να προκαλέσει οξείες αντιδράσεις ή ακόμα και θάνατο.
- Φάρμακα: Όλα τα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν κάποια αλλεργική αντίδραση. Συνήθεις όμως κατηγορίες φαρμάκων που προκαλούν αναφυλαξία είναι τα αντιβιοτικά. Τα αναισθητικά, τα εμβόλια, τα παράγωγα αίματος σε μεταγγίσεις, οι σκιαγραφικές ουσίες σε ακτινολογικό έλεγχο, τα παυσίπονα και άλλα φάρμακα επίσης μπορεί να προκαλέσουν αναφυλαξία ή αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις.
- Λάτεξ: Μερικά προϊόντα κατασκευασμένα από φυσικό λάστιχο από καουτσουκόδεντρο (λάτεξ) περιέχουν αλλεργιογόνα, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν αντιδράσεις σε ευαίσθητα άτομα. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος έντονων αντιδράσεων προκύπτει όταν το λάτεξ έρχεται σε επαφή με υγρές περιοχές του σώματος ή με εσωτερικές επιφάνειες στη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης, επειδή έτσι περισσότερα αλλεργιογόνα μπορεί να απορροφηθούν ταχύτατα μέσα στο σώμα.
- Τροφική αλλεργία.
Ορίζεται ως μια ατομική δυσμενής αντίδραση του οργανισμού στις πρωτεΐνες της τροφής, μέσω ενεργοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία προκαλείται από την κατανάλωση (εκούσια ή μη) ενός αλλεργιογόνου τροφίμου.
Εδώ παίζουν ρόλο και οι γενετικοί παράγοντες κινδύνου οι οποίοι περιλαμβάνουν ένα οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, αλλά και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες ρυθμίζουν την εκδήλωση της τροφικής αλλεργίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι επιβλαβείς αντιδράσεις που προκαλούνται από την κατανάλωση τροφίμων σε έναν οργανισμό, περιλαμβάνει δύο κατηγορίες:
1. Οι πραγματικές τροφικές αλλεργίες διαιρούνται στις άμεσες αντιδράσεις υπερευαισθησίας και στις καθυστερημένες αντιδράσεις υπερευαισθησίας. Στις άμεσες αντιδράσεις υπερευαισθησίας τα συμπτώματα αρχίζουν να εμφανίζονται μέσα σε λίγα λεπτά έως μία ώρα μετά την κατανάλωση του «ένοχου» τροφίμου και συχνά είναι αρκετά σοβαρές, ενώ στις καθυστερημένες αντιδράσεις υπερευαισθησίας η έναρξη των συμπτωμάτων γίνεται έως 24 ώρες ή και περισσότερο μετά την κατανάλωση του αλλεργιογόνου τροφίμου. Η τροφική αλλεργία συχνά συγχέεται εσφαλμένα με την τροφική δυσανεξία.
2. Την τροφική δυσανεξία. τα οποία προκαλούν διάφορα είδη αποκρίσεων που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι θανατηφόρες (αναφυλαξία). Οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις που προκύπτουν από τις τροφές μπορεί να προκαλέσουν χιλιάδες φυσιολογικές επιδράσεις στο σώμα. Αυτές οι αντιδράσεις μπορεί να είναι ανοσολογικώς ή μη ανοσολογικώς μεσολαβούμενες και μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα αντιδράσεις και συμπτώματα που κυμαίνονται σε σοβαρότητα από ήπια έως την απειλητική για τη ζωή αναφυλαξία.
Οι τοξικές αντιδράσεις μπορούν να μιμηθούν τις τροφικές αλλεργίες, ενώ τυπικά οφείλονται σε τοξικούς ρυπαντές ή φαρμακολογικές ουσίες, οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν τα περισσότερα υγιή άτομα όταν χορηγούνται σε κατάλληλες δόσεις.
Υπάρχει επίσης μια σύγχυση των τροφικών αλλεργιών με τις τροφικές αποστροφές, με τη διαφορά ότι οι τελευταίες δεν αναπαράγονται όταν το άτομο καταναλώνει το τρόφιμο χωρίς να το γνωρίζει. Τέλος, υπάρχουν περιπτώσεις δηλητηριάσεων από τρόφιμα (κυρίως από χαλασμένο τόνο και σκουμπρί και από τυριά όπως το ελβετικό), με παρόμοια συμπτώματα με την τροφική αλλεργία.
Οι τροφικές αλλεργίες προκαλούνται κυρίως από οκτώ τρόφιμα: το αγελαδινό γάλα, το αυγό, τη σόγια, τα φιστίκια, τα καρύδια, το σιτάρι, τα ψάρια, τα οστρακοειδή
Στα παιδιά
Στα μικρά παιδιά οι πιο κοινές αιτίες τροφικής αλλεργίας είναι το αγελαδινό γάλα (2,5%) και το αυγό (1,3%).
Στους ενήλικες
Οι ενήλικοι είναι πιο πιθανό να πάσχουν από αλλεργίες στα οστρακοειδή (2%), τα φιστίκια (0,6%), τους ξηρούς καρπούς (0,5%), και τα ψάρια (0,4%). Αλλεργικές αντιδράσεις στα φρούτα και τα λαχανικά είναι κοινές αλλά, συνήθως, όχι σοβαρές. Τα τρόφιμα που συχνότερα εμπλέκονται είναι φρούτα, όπως το ροδάκινο και το ακτινίδιο, ξηροί καρποί, όπως τα φιστίκια και τα αμύγδαλα, και λαχανικά, όπως η ντομάτα και το κολοκύθι.
Η πλειοψηφία των αλλεργικών αντιδράσεων στα φρούτα, τα λαχανικά και τους ξηρούς καρπούς σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με αλλεργίες στη γύρη και κυρίως στη γύρη της σημύδας.
Πώς να αντιμετωπίσετε τις αλλεργίες
Είναι σχεδόν αδύνατον να αποφύγετε τις αλλεργίες της Άνοιξης ειδικά αν ζείτε κοντά σε περιοχές με βλάστηση.
Όμως, μπορείτε εύκολα να ανακουφιστείτε από το φτάρνισμα, τη ρινόρροια , τη δακρύρροια με την αποφυγή του κυρίου αιτίου που σας προκαλεί την αλλεργία.
Ακολουθούν κάποιες συμβουλές.
• Αποφύγετε την άμεση επαφή με τα φυτά που σας προκαλούν αλλεργία, παρόλο που η
γύρη τους μεταφέρεται με τον αέρα χιλιόμετρα μακριά.
• Προτιμήστε να γυμνάζεστε σε κλειστούς χώρους
• Φοράτε απαραίτητα γυαλιά ηλίου, ιδιαίτερα αν έχετε επιπεφυκίτιδα.
• Κλείνετε τα παράθυρα όταν οδηγείτε στην εξοχή και χρησιμοποιείτε στο αυτοκίνητο
κλιματισμό που διαθέτει ειδικά φίλτρα για τη γύρη.
• Προσπαθήστε να περιορίσετε τις εξόδους όταν η ποσότητα της γύρης στην ατμόσφαιρα
είναι πολύ υψηλή ( η γύρη συνήθως βρίσκεται στα ανώτατα επίπεδα τις πρωινές ώρες).
• Όταν είναι δυνατό κρατείστε κλειστές τις πόρτες και τα παράθυρα κατά τη διάρκεια των
εαρινών μηνών ώστε να κρατήσετε έξω τα αλλεργιογόνα. Ένας ιονιστής αέρα, ίσως
βοηθήσει.
• Καθαρίστε τα φίλτρα του κλιματισμού στο σπίτι. Καθαρίζετε σχολαστικά τα ράφια και
όλες τις επιφάνειες μέσα στο σπίτι στις οποίες γύρη μπορεί να κατακαθίσει.
• Πλένετε τα μαλλιά σας όταν επιστρέφετε σπίτι γιατί η γύρη μπορεί να συλλεγεί σε αυτά.
• Σκουπίζετε με ηλεκτρική σκούπα τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Φορέστε μάσκα
γιατί κατά τον καθαρισμό μπορεί να απελευθερωθεί η γύρη η μούχλα, η σκόνη, που έχει
παγιδευτεί στο χαλί σας.
Βιβλιογραφία.
http://www.hospkorinthos.gr › docs › allergies.
www.nhs.uk/conditions/Allergies
Healthfinder.gov: “Nasal Irrigation Can Help Fight Spring Allergies.”
National Institute of Allergy and Infectious Disease: “Airborne Allergens
Gioulekas, A. Damialis, D. Papakosta, F. Spieksma, P. Giouleka, D. Patakas. 2004. Original Article Allergenic fungi spore records (15 years) and sensitization in patients with respiratory allergy in Thessaloniki-Greece D. J Invest Allergol Clin Immunol 2004; Vol. 14(3): 225-231.
ΑΠΟ ΤΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΚΟΕ
