Τα βατόμουρα στο εδώλιο

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ: 557 – 23/9/2021

Το ΠΑΚΟΕ πιστεύει ότι ο καταναλωτής πρέπει να αυτοπροστατεύεται  πολλές φορές, με στοιχεία τεκμηριωμένα για οποιαδήποτε καταγγελία αντιμετωπίσει στις αγορές του.

Έτσι, σε αυτή τη καταγγελία σαφώς περιγράφεται το πρόβλημα που υπήρξε στα πλαστικά δοχεία με τα «μουχλιασμένα» και επικίνδυνα βατόμουρα.

Για αυτό, το ΠΑΚΟΕ κατήγγειλε το γεγονός στον Ε.Φ.Ε.Τ. και προτίθεται να κινήσει και τις απαραίτητες νομικές διαδικασίες.

========================================

ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ

ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ  ΕΦΕΤ

(συστάθηκε με το Ν. 2741/ΦΕΚ 199/28-09-1999. Είναι Ν.Π.Δ.Δ. και τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων)

1. Του Παναγιώτη Χριστοδουλάκη

και 2. Της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με την επωνυμία «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΚΕΝΤΡΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ»  και με τον διακριτικό τίτλο «ΠΑ.Κ.Ο.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα επί της οδού Νικολάου Φλώρου 8 και εκπροσωπείται νόμιμα από τον ως άνω Παναγιώτη Χριστοδουλάκη.

ΚΑΤΑ

1.  Της «ΠΕΦΑΝΗΣ ΑΕ», που εδρεύει σε άγνωστη σε εμάς διεύθυνση και είναι αγνώστων λοιπών στοιχείων σε εμάς ,όπως νόμιμα εκπροσωπείται

και 2. Της  ΛΙΝΤΛ ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ, ΥΠΕΡΑΓΟΡΑ, η οποία εδρεύει στο 24 ΧΛΜ Ε.Ο. Αθηνών Λαμίας, και όπως νόμιμα εκπροσωπείται

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Ο πρώτος από εμάς την 14-9-2021  πήγα στην ΛΙΝΤΛ ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ, ΥΠΕΡΑΓΟΡΑ στην Αθήνα, στο 24 ΧΛΜ Ε.Ο. Αθηνών Λαμίας για να αγοράσω τρόφιμα στα πλαίσια της δράσεως μου για τις ανάγκες του σπιτιού μου.     

Ένα από τα προϊόντα που αγόρασα από τα ράφια της ΛΙΝΤΛ ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ, ΥΠΕΡΑΓΟΡΑ  ήταν δύο κουτιά 125 γρ  βατόμουρα, όπου αναγράφεται στην ετικέτα αυτού διανομή «ΠΕΦΑΝΗΣ ΑΕ».

Τα προϊόντα  αυτά όταν πήγα στο σπίτι και άνοιξα ένα κουτί βατόμουρα για να φάω διέλαθε της προσοχής μου ότι ήταν μουχλιασμένα και έφαγα μερικά. Η κόρη μου, η οποία βλέπει καλύτερα, με ενημέρωσε, να σταματήσω να τρώγω, γιατί ήταν μουχλιασμένα και πράγματι βάζοντας τα γυαλιά μου το διαπίστωσα και ο ίδιος. Από την αηδία που ένιωσα και την έντονη δυσφορία μου έκανα εμετό πολλές φορές και καθάρισε το στομάχι μου από τα μουχλιασμένα βατόμουρα, εξ ου και απέφυγα την τροφική δηλητηρίαση.

 Πήγα στην ΛΙΝΤΛ ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ, ΥΠΕΡΑΓΟΡΑ και ζήτησα να μου αντικαταστήσουν τα κουτιά με τα βατόμουρα αλλά αρνήθηκαν και με έδιωξαν.

Έδωσα τα κουτιά με τα βατόμουρα στην μικροβιολόγο του «ΠΑΚΟΕ» και πράγματι τα ευρήματα της ήταν ότι περιείχαν παρουσία μυκηλιακών υφών με διαφράγματα (σέπτα) πράγμα που παραπέμπει στην παρουσία μούχλας (μυκήτων)

Επίσης κατά την μικροσκοπική παρατήρηση βρέθηκαν μεμονωμένα σπόρια του μύκητα, τα κονίδια με χαρακτηριστική μορφολογία των κονιδίων του Δευτερομύκητα  (Deyteromycetes ) του γένους Botrytis cinerea.

Ο υπάρχων μύκητας του γένους Botrytis, που ανευρέθει στα μουχλιασμένα Βατόμουρα στην διεθνή βιβλιογραφία αναφέρετε μεταξύ άλλων μυκήτων να παράγει την μυκοτοξίνη Πατουλίνη. Πρέπει να σημειωθεί  ότι αυτή η τοξίνη αλληλεπιδρά με την μεμβράνη του πυρήνα των κυττάρων και έχει επίδραση στον μεταβολισμό των υδρογονανθράκων του οργανισμού και ακόμα διασπά το DNA.Η Πατουλίνη επίσης έχει συνδεθεί με τον καρκίνο του ήπατος. Για τους ανθρώπους έχουν αναφερθεί ναυτία, γαστρεντερικές διαταραχές και έμετος.  

Βρέθηκε στα υπό έρευνα βατόμουρα και η παρουσία του μύκητα του γένους Penicillium.

Ως εκ τούτου αυτά τα μουχλιασμένα βατόμουρα περιείχαν τοξίνες που οδηγούν τον άνθρωπο σε τροφική δηλητηρίαση, όταν τα καταναλώνει ,όπως ο πρώτος από εμάς.

Κλονίστηκα από την αηδία και τον φόβο για την υγεία μου αλλά και της οικογενείας μου εξαιτίας των εν λόγω τροφίμων / μουχλιασμένων βατόμουρων. Επίσης αισθάνομαι αηδία και απέχθεια για κάθε συσκευασμένο προϊόν.  Και λόγω της ψυχοτραυματικής εμπειρίας που βίωσα ταλαιπωρούμε έκτοτε  από συμπτώματα φύσεως τόσο ψυχικής όσο και σωματικής όπως ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, εφίδρωση, ζάλη κ.λπ. και ζητώ τα νόμιμα εναντίον των καταγγελλομένων εκ μέρους του ΕΦΕΤ κατά των καταγγελλομένων.

Για την απόδειξη της ουσιαστικής βασιμότητας των πραγματικών περιστατικών που επικαλούμαστε Σας προσκομίζουμε τα κατωτέρω αποδεικτικά έγγραφα:

– Η έρευνα της μικροβιολόγου του ΠΑΚΟΕ και  Φωτογραφίες από τα εν λόγω κουτιά βατόμουρων της ΛΙΝΤΛ ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ, ΥΠΕΡΑΓΟΡΑ  με διανομέα την «ΠΕΦΑΝΗΣ ΑΕ»

– Το υπ’ αριθμόν 107721 σειρά 036901 τιμολόγιο πώλησης της ΛΙΝΤΛ ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ, ΥΠΕΡΑΓΟΡΑ

Αθήνα  21 Σεπτεμβρίου 2021

Ο Καταγγέλων                                      ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΚΕ ΠΑΚΟΕ 

Αποτελέσματα Αναλύσεων 15/09/2021

Το  μικροβιολογικό εργαστήριο του ΠΑ.ΚΟ.Ε.  έχει λάβει μία συσκευή με φρέσκους  καρπούς  βατόμουρων  125 g. 

Σύμφωνα με την ετικέτα, τα βατόμουρα συσκευάστηκαν από κατάστημα «ΠΕΦΑΝΗΣ ΑΕ», χωρίς να αναφέρετε ο τόπος προέλευση τους  (καλλιέργεια, αποθήκευση).  

Αμέσως μετά το άνοιγμα της συσκευασίας εμφανίστηκαν οι καρποί που είχαν  εμφανή σημάδια σήψης  και παρουσίας μούχλας (μυκήτων)

Από 16 καρπούς που περιείχε η συσκευασία το τα 8 τεμάχια παρουσίασαν συμπτώματα σήψης και 3 το μυκήλιο του μύκητα.

Οι άμεση μικροσκοπική εξέταση των δειγμάτων έδειξε την παρουσία μυκηλιακών υφών με διαφράγματα (σέπτα), πράγμα που παραπέμπει στην παρουσία των λεγόμενων ανώτερων  μυκήτων. Επίσης κατά την μικροσκοπική παρατήρηση του παρασκευάσματος βρέθηκαν μεμονωμένα σπόρια του μύκητα,   τα κονίδια με χαρακτηριστική μορφολογία των κονιδίων του  Δευτερομύκητα (Deyteromycetes) του γένους Botrytis.

Ως  τόσο για την τελική διάγνωση  είναι σκόπιμο να επωαστούν τα προσβεβλημένα δείγματα στο εργαστήριο μέχρι την εμφάνιση χαρακτηριστικών σημείων του μύκητα ξενιστή.   

Διότι ένας αριθμός άλλων μυκήτων από αρκετά γένη προκαλούν τις μετασυλλεκτικές σήψεις των αγροτικών προϊόντων. Τα  αντιπροσωπευτικά γένη είναι τα γένη Botrytis, Penicillium, Mucor, Alternaria, Colletotrichum, Diplodia, Rhizopus, Fusarium και Aspergillus.

Σήψη  καρπών

Ο μύκητας του γένος Botrytisκαι συγκεκριμένα ο Botrytis cinerea,  προκαλεί προ και μετά συλλεκτική σήψη σε πολλά είδη  φρούτων και λαχανικών. Είναι γνωστό ότι οι μετασυλλεκτικές σήψεις οφείλονται σε προ- και μετασυλλεκτικούς παράγοντες και μπορεί να είναι το αποτέλεσμα προσυλλεκτικών λανθανουσών μολύνσεων ή μολύνσεων που προκαλούνται κατά τη συγκομιδή. Αυτές οι μολύνσεις εμφανίζουν συμπτώματα της ασθένειας κατά την αποθήκευση, τη μεταφορά ή και μετά την αγορά των νωπών προϊόντων από τον καταναλωτή.

Είναι εξίσου πολύ σοβαρή ασθένεια για τα βατόμουρα. Ο μύκητας (Botrytis cinerea) προκαλεί την σήψη των καρπών λίγο πριν την συγκομιδή, ή και μετά την συγκομιδή. Η ασθένεια εξαπλώνεται πολύ όταν ο καιρός είναι ψυχρός και βροχερός ή όταν γίνει πότισμα με τεχνητή βροχή πριν την συγκομιδή. Θα πρέπει να αποφεύγεται ο τραυματισμός των καρπών και οι καρποί θα πρέπει να μεταφέρονται σε ψυγείο όσο πιο γρήγορα γίνεται.

Αποτελέσματα Αναλύσεων 17/09/2021

Η περεταίρω εξέταση προσβεβλημένων ιστών, μετά από την τοποθέτηση των προσβεβλημένων καρπών στα τρυβλία Petri με διηθητικό χαρτί, επιβεβαίωσε την παρουσία του μύκητα του γένος Botrytis (Botrytis cinerea).  Στους  προσβεβλημένους  καρπούς με εμφανή σημάδια σήψης, αναπτύχθηκε  χαρακτηριστικό  πλούσιο μυκήλιο,  κονιδιοφόροι με κονίδια γκριζόλευκου  χρώματος.

Ο εξεταζόμενος μύκητας αποτελεί το παθογόνο αίτιο που προκαλεί την λεγόμενη «τεφρά σήψη»  στα φυτά.  Η μαλακή «τεφρά σήψη» αναφέρετε σε  ένα τεράστιο εύρος καλλιεργούμενων και καλλωπιστικών φυτών (πάνω από 200 είδη). Προσβάλλει φύλλα, βλαστούς, άνθη και προκαλεί τεφρές προσυλλεκτικές και μετασυλλεκτικές σήψεις καρπών.  Οι προσβεβλημένη καρποί εμφανίζουν σήψη ενώ η επιδερμίδα τους αποκτά έντονα σκούρο χρώμα.

Όπως προαναφέρετε παραπάνω το μεγαλύτερο ποσοστό προσβολών από μύκητα στους καρπούς προκαλείται από λανθάνουσες μολύνσεις των οποίων τα συμπτώματα γίνονται ορατά μετά από 3 με 4 εβδομάδες συντήρησης στους 0^ο C. Με το αυξανόμενο διεθνές εμπόριο προϊόντων ψυχρής αποθήκευσης, αυτός ο μύκητας έχει αποκτήσει εξαιρετικά σημαντική σημασία επειδή μπορεί να αναπτυχθεί αποτελεσματικά σε μεγάλες χρονικές περιόδους, ακριβώς πάνω από τις θερμοκρασίες κατάψυξης προϊόντων.

Πέραν από άμεσων απωλειών στην παραγωγή και  μεγάλη οικονομική ζημιά η ανάπτυξη της ασθένειας κατά την συντήρηση των καρτών οδηγεί και σε έμμεσες απώλειες καθώς οι προσβεβλημένη καρποί παράγουν αυξημένες ποσότητες αιθυλενίου εντός των θαλάμων συντήρησης με αποτέλεσμα την επιτάχυνση της ωρίμανσης των υγιών καρπών και καταστροφή αποθηκευμένων τροφίμων.   

Ο μύκητας παράγει μια σειρά ενζύμων αποδόμησης των κυτταρικών τοιχωμάτων, φυτοτοξίνες και άλλες χαμηλού μοριακού βάρους ενώσεις όπως το οξαλικό οξύ. Επίσης, ο μύκητας του γένους Botrytis, μπορούν να προκαλέσουν εκτεταμένες απώλειες καρπών καθώς και να θέσουν σε κίνδυνο τη Δημόσια υγεία μέσω της παραγωγής τοξικών ουσιών, που καλούνται μυκοτοξίνες.    Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των μυκοτοξινών είναι το γεγονός πως παραμένουν ακόμα και μετά το θάνατο των μυκήτων που τις παρήγαγαν και έτσι παραμένουν στα τρόφιμα που έχουν επιμολύνει παρά την θερμική επεξεργασία των τροφίμων.

Οι μυκοτοξίνες μπορούν να προκαλέσουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία και να αποτελέσουν σοβαρή απειλή για την υγεία τόσο για τον άνθρωπο όσο και στα ζώα. Οι επιπτώσεις των μυκοτοξινών στην υγεία είναι από την οξεία δηλητηρίαση έως τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις όπως η ανοσολογική ανεπάρκεια και ο καρκίνος.

Ότι αφορά το εξεταζόμενο μύκητα του γένουςBotrytis, στην διεθνή βιβλιογραφία αναφέρετε μεταξύ των άλλων ειδών μυκήτων να παράγει την μυκοτοξίνη την Πατουλίνη. Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η τοξίνη παράγεται κυρίως από αρκετά είδη του γένους  Aspergillus και Penicillium που αναπτύσσονται σε φρούτα.

Η  πατουλίνη, έχεισυχνή εμφάνιση στα τρόφιμα αν και δεν παρουσιάζει την ίδια τοξικότητα με τις  πιο ισχυρές μυκοτοξίνες, όπως  είναι οι αφλατοξίνες.  Ως τόσο,έχει κατηγορηθεί ότι αλληλεπιδρά με τη μεμβράνη του πυρήνα των κυττάρων, έχει επίδραση στον μεταβολισμό των υδρογονανθράκων του οργανισμού,  ακόμα και ότι διασπά το DNA. Η πατουλίνη, επίσης έχει συνδεθεί άμεσα με τον καρκίνο του ήπατος. Για τους ανθρώπους έχουν αναφερθεί ναυτία, γαστρεντερικές διαταραχές και έμετος.

Ανώτατο επιτρεπτό όριο συγκέντρωσης της πατουλίνης στους χυμούς έχει οριστεί από την ΕΕ στα 50 μg/kg.

Η χημική ουσία πατουλίνη είναι μυκοτοξίνη και παράγεται από τους μύκητες που έχουν προσβάλει ορισμένα αγροτικά προϊόντα, αν αυτά μετά τη συλλογή τους συντηρηθούν σε λάθος τρόπο ή για μεγαλύτερο διάστημα από το προβλεπόμενο.

Σε μελέτη που έχει πραγματοποιήσει στο παρελθόν το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, ειδικά για τα αχλάδια φαίνεται πως οι μύκητες Penicillium expansum (δες εικόνα για σύμπτωμα) και Stemphylium vesicarum διαχέουν τη μυκοτοξίνη πατουλίνη ακόμα και στους υγιείς ιστούς και μάλιστα πριν εκδηλωθεί η μούχλα στους καρπούς.

Το θέμα είναι ότι εμφανίζεται ακόμα και σε ελαφρώς μουχλιασμένα φρούτα, σπόρους και άλλα τρόφιμα, όμως οι κύριες πηγές μόλυνσης από πατουλίνη είναι τα προϊόντα του μήλου και αχλαδιού, δηλ. χυμός, αλκοολούχα ποτά, μηλίτης, άλλα ποτά που περιέχουν χυμό μήλου ή αχλαδιού, κομπόστα μήλου ή αχλαδιού και πολτός μήλου.

Για αυτούς τους λόγους συνιστάτε να μην καταναλωθούν τα φρούτα  με σημάδια από μυκητολογικές προσβολές, ακόμα και αν είναι μικρό το σύμπτωμα στο καρπό, ούτε επίσης να καταναλώνεται το υγιές τμήμα του προσβεβλημένου καρπού, καθώς η πατουλίνη διαχέεται γρήγορα από το μολυσμένο τμήμα του καρπού στο υγιές.

Δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο και το παραπάνω σημείο της φωτογραφίας που δείχνει και την παρουσία ενός άλλου μύκητα.   Η μορφολογία του μυκηλίου  παραπέμπει στην παρουσία του μύκητα του γένους  Penicillium sp.

Τιμολόγιο πώλησης

Από τη Γραμματεία του ΠΑΚΟΕ