ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 487/6/2/2021
✔Οι Αντιδράσεις για τις ΑΣΠΗΕ στα Άγραφα, εάν είναι σωστές και τεκμηριωμένες νομικά, το ΠΑΚΟΕ συμφωνεί και δηλώνει ότι πρέπει να παρθούν τα κατάλληλα μέτρα
✔Το επιμελητήριο περιβάλλοντος και βιωσιμότητας πρέπει να επανεξετάσει την στάση του
Το ΠΑΚΟΕ χρόνια τώρα είναι υπέρμαχο της σωστής και τεκμηριωμένης εγκατάστασης των ΑΠΕ στην Ελλάδα
Είναι σίγουρο ότι πρέπει να απαλλαχτούμε από την κατάρα του λιγνίτη και να στραφούμε πλέον με βάση τον εφιάλτη της κλιματικής, στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Το δίκτυο φορέων και πολιτών για την προστασία των Αγράφων, θα πρέπει πρώτα να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις στους κατοίκους και το περιβάλλον της βορειοδυτικής Ελλάδας και συγκεκριμένα της Κοζάνης, της Πτολεμαΐδας, της Φλώρινας αλλά και της Μεγαλόπολης με τις επιπτώσεις όπως αναφέρει στην ανακοίνωση του, της εγκατάστασης αιολικών πάρκων στις κορυφογραμμές των Αγράφων.
Όσον αφορά την Λίμνη του Πλαστήρα, πρέπει ν’ ανατρέξει στα πρόσφατα γεγονότα ρύπανσης της, από τις ανεξέλεγκτες δραστηριότητες γύρω από αυτήν.
Οι ευαισθησίες των κατοίκων και των υπευθύνων για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών, πρέπει να στοιχειοθετούνται με τα υφιστάμενα και ενεργειακά μοντέλα του τόπου.
Στο παρακάτω κείμενο που ακολουθεί το ΠΑΚΟΕ δηλώνει ότι είναι σύμφωνο με τις επιφυλάξεις και τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την εγκατάσταση φωτοβολταïκών πάρκων στις αναφερόμενες περιοχές, αλλά διαφωνεί ριζικά στον αποκλεισμό των ΑΠΕ στις περιοχές αυτές.
Τις έντονες αντιδράσεις του για τις χωροθετήσεις δύο νέων ΑΣΠΗΕ στα Άγραφα καταθέτει το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, που επισημαίνει ότι η εγκαταστάσεις αυτές θα αλλοιώσουν τη φυσική ταυτότητα της περιοχής «Οι επίμαχες χωροθετήσεις των δύο νέων ΑΣΠΗΕ στα Άγραφα, στις θέσεις Μίχος-Βοϊδολίβαδο-Απελίνα και Γραμμένη-Τούρλα-Καρνόπι, παρουσιάζουν πρόσθετες σοβαρές παραλείψεις που προκύπτουν από τη σχέση τους με το ισχύον Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Οι παραλείψεις αυτές οφείλονται στο γεγονός ότι, κατά παγκόσμια πρωτοτυπία και κατά πλήρη παράβαση των επιστημονικών προδιαγραφών που διέπουν τον χωροταξικό σχεδιασμό, το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας δεν πληροί καμμία από τις προϋποθέσεις της σχετικής επιστημονικής μεθοδολογίας. Συγκεκριμένα, αντί να προβεί αυτό το ίδιο, μετά από εξειδικευμένη έρευνα και τεκμηρίωση, στον ακριβή προσδιορισμό, των περιοχών εκείνων της χώρας στις οποίες ενδείκνυται η εγκατάσταση κάθε συγκεκριμένου είδους ΑΠΕ (αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκά πάρκα, γεωθερμία, βιομάζα κ.ο.κ.), επιτρέπει τη χωροθέτηση αιολικών πάρκων σε ολόκληρη την Επικράτεια [Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας (ΠΑΠ) και Περιοχές Αιολικής Καταλληλότητας (ΠΑΚ)]. Η χωροθέτηση αποκλείεται μόνο σε εντελώς περιορισμένες περιπτώσεις, στις λεγόμενες «κατηγορίες ζωνών αποκλεισμού», στις οποίες όμως δεν συμπεριλαμβάνονται τα δάση (αλλά μόνον οι πυρήνες των Εθνικών Δρυμών και τα Αισθητικά Δάση). Με δεδομένη λοιπόν τη δυνατότητα χωροθέτησης αιολικών πάρκων σε ολόκληρη ουσιαστικά την Επικράτεια, η απόφαση για κάθε μεμονωμένη χωροθέτηση λαμβάνεται ατομικά, με κριτήριο –σύμφωνα με το ανωτέρω Ειδικό Πλαίσιο- τη μέγιστη επιτρεπόμενη πυκνότητα αιολικών εγκαταστάσεων σε επίπεδο πρωτοβάθμιου ΟΤΑ (κριτήριο προδήλως απρόσφορο αφού στηρίζεται στη διοικητική διαίρεση της Χώρας, η οποία ουδόλως αντιστοιχεί στα γεωμορφολογικά, υδρολογικά, περιβαλλοντικά, ακόμα και οικιστικά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής), την τήρηση ορισμένων κανόνων ένταξης στο τοπίο και τη λεγόμενη «φέρουσα ικανότητα» («χωρητικότητα») μιας περιοχής ως προς την εγκατάσταση έργων ΑΠΕ.
Η προσέγγιση αυτή του Ειδικού Πλαισίου, ανεξάρτητα από την επιστημονική εγκυρότητά της, δημιουργεί πάντως εξαιρετικά αυξημένες απαιτήσεις στο επίπεδο της ατομικής περιβαλλοντικής αδειοδότησης, οι οποίες δεν πληρούνται εν προκειμένω. Οι απαιτήσεις αυτές συνίστανται ιδίως στην εξαντλητική μελέτη και τεκμηρίωση του πράγματι ζητουμένου, αν δηλαδή οι συγκεκριμένες χωροθετήσεις παραβιάζουν ή όχι τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής. Προς τούτο απαιτείται η εκτίμηση των επιπτώσεων όχι μόνον του κάθε ΑΣΠΗΕ λαμβανομένου ατομικά και αποσπασματικά, αλλά του συνόλου των αιολικών εγκαταστάσεων που έχουν ήδη χωροθετηθεί ή βρίσκονται σε εξελισσόμενη διαδικασία αδειοδότησης στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό είναι απολύτως αναγκαίο, δεδομένου ιδίως ότι το Ειδικό Πλαίσιο δεν προβαίνει σε καμμία εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας των περιοχών που ορίζει ως ΠΑΠ και ΠΑΚ (δηλ. ολόκληρης της χώρας και εν προκειμένω των Αγράφων), αλλά απλώς την μεταθέτει στο επόμενο επίπεδο της ατομικής χωροθέτησης, αναφέροντας ότι «τα πραγματικά τοπικά χωροταξικά δεδομένα μπορούν να συγκεκριμενοποιηθούν μετά από σχετική μελέτη σε τοπικό επίπεδο». Είναι δε χαρακτηριστικό ότι το Σχέδιο αγνοεί πλήρως τα ποικίλα κριτήρια που πρέπει να συνεκτιμώνται για τον προσδιορισμό της φέρουσας ικανότητας, περιοριζόμενο (σε μια και μόνο σελίδα) σε μια γενικότατη αναφορά σε σχέση με τον ανταγωνισμό μεταξύ ΑΠΕ και άλλων χρήσεων γης.
Με δεδομένο, λοιπόν, ότι το Σχέδιο πάσχει ουσιωδώς ως προς τη σύλληψη της ίδιας της έννοιας της φέρουσας ικανότητας (την οποία μάλιστα εκλαμβάνει ως υποκειμενική (!), δηλ. καθοριζόμενη, όπως ρητά αναφέρει, σε συνάρτηση με τις ισχύουσες κοινωνικές, πολιτιστικές και ψυχολογικές αντιλήψεις και διαχρονικά μεταβαλλόμενη μέσω των προσαρμογών των ανθρώπινων και φυσικών οικοσυστημάτων), η κρίσιμη αυτή εκτίμηση μετατέθηκε στο επίπεδο των επίμαχων ατομικών περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων. Η εκτίμηση δε αυτή οφείλει να στηρίζεται σε αντικειμενική διαπίστωση του αν, εξαιτίας της χωροθετήσεων αυτών, τα ουσιώδη στοιχεία του φυσικού, πολιτιστικού και οικιστικού περιβάλλοντος των Αγράφων δύνανται να μεταβληθούν σε βαθμό τέτοιο, ώστε το όλο σύστημα, δηλ. ολόκληρη η περιοχή, να απολέσει τελικά την ταυτότητά του. Στην προκειμένη δε περίπτωση, ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην επιστημονική αξιολόγηση των επιπτώσεων στο τοπίο. Η προστασία του τοπίου των Αγράφων, ενόψει των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών τους (φυσικό ανάγλυφο, συνεχείς εναλλαγές κ.ο.κ.), προδήλως δεν εξαντλείται στον καθορισμό ελάχιστων αποστάσεων μεταξύ αιολικών πάρκων και προστατευτέου τοπίου, οι οποίες, ακόμα και κατά κοινή πείρα, είναι ανεπαρκείς για την παροχή της δέουσας προστασίας.
Το τοπίο αποτελεί αντικειμενικό σύστημα, το οποίο προσδιορίζεται επιστημονικά με στοιχεία όπως το σχήμα, η φόρμα, η γραμμή, το χρώμα, η υφή κ.λπ. Τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν κάθε τοπίο αλλοιώνονται έντονα και κατά κανόνα ανεπανόρθωτα από τις επεμβάσεις σε αυτό. Δεν είναι όλα τα τοπία δεκτικά παρεμβάσεων τόσο ριζικών για τη φυσιογνωμία τους όπως η εγκατάσταση αιολικών πάρκων. Η αλλοίωση του τοπίου από την εγκατάσταση α/π είναι αναμφισβήτητη και αποτελεί γεγονός αντικειμενικό και ανεξάρτητο από την υποκειμενική, θετική ή αρνητική, γνώμη του παρατηρητή. Για το λόγο αυτό, μια τέτοιου είδους εγκατάσταση προϋποθέτει χαρτογράφηση και απεικόνιση των χαρακτηριστικών κάθε συγκεκριμένου τοπίου και της συνέχειάς του στο χώρο, προκειμένου να εκτιμηθεί το επιτρεπτό ή μη της επέμβασης στο τοπίο αυτό, καθώς και η δυνατότητα ή μη της αποκατάστασής του. Είναι περιττό να επισημάνουμε ότι τέτοιες εκτιμήσεις δεν περιλαμβάνονται ούτε στο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τις ΑΠΕ και τη ΣΜΠΕ που το συνοδεύει, ούτε στις επίμαχες Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
Στην προκειμένη περίπτωση, οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων των αιολικών σταθμών στις κορυφογραμμές Μίχος-Βοϊδολίβαδο-Απελίνα και Γραμμένη-Τούρλα-Καρνόπι των Αγράφων, περιορίζονται σε αποσπασματική εκτίμηση των επιπτώσεων καθενός από τους αντίστοιχους ΑΣΠΗΕ ξεχωριστά, ενώ οφείλουν να εκτιμήσουν τις επιπτώσεις αυτές συνολικά και σε συνδυασμό με όλες τις αντίστοιχες εγκαταστάσεις που έχουν ήδη εγκριθεί ή βρίσκονται σε διαδικασία αδειοδότησης στην ευρύτερη περιοχή. Τούτο αποτελεί απολύτως αναγκαία προϋπόθεση για την εκτίμηση της βιωσιμότητάς τους, δεδομένου ότι η περιοχή των Αγράφων αποτελεί μια αδιάσπαστη ενότητα τόσο από απόψεως τοπίου όσο και από πλευράς οικοσυστημάτων, ενδιαιτημάτων, υδρολογικών στοιχείων, μικροκλίματος κ.λπ».
Ενάντιο στην κατασκευή των αιολικών πάρκων είναι και το «Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων», όπως αναφέρεται σε ανακοίνωσή τους που αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Οι επικείμενες αδειοδοτήσεις για την κατασκευή τεράστιων αιολικών πάρκων στις κορυφογραμμές των Αγράφων και της Νότιας Πίνδου γενικότερα, ΑΠΕΙΛΟΥΝ την περιοχή μας με πολιτιστική, περιβαλλοντική, οικονομική και τουριστική υποβάθμιση. Φανταστείτε την Κοιμωμένη των Αγράφων να ισοπεδωθεί και στη θέση της να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες ύψους 180 μέτρων. Φανταστείτε τη λίμνη Πλαστήρα η οποία φημίζεται για την απαράμιλλη φυσική ομορφιά της να περικλείεται από οχτώ αιολικά πάρκα αλλοιώνοντας τη φυσική ομορφιά της περιοχής, υποβαθμίζοντάς την περιβαλλοντικά και τουριστικά!
Ο αγώνας για τη σωτηρία των Αγράφων βρίσκεται σε σημαντική καμπή. Απέναντι στα αρπαχτικά που βλέπουν στο φυσικό περιβάλλον μόνο άκοπο πλουτισμό, χωρίς καμιά ευαισθησία και αγνοώντας τα συμφέροντα των κατοίκων και των μελλοντικών γενεών, ορθώνουμε την φωνή και το ανάστημά μας! Μπορούμε όλοι να συμμετάσχουμε σ αυτόν τον ευγενικό αγώνα! Θέλουμε να ελπίζουμε ότι τα Άγραφα είναι μοναχικά αλλά δεν είναι μόνα τους!!!».
