ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 477/18/01/2021
Δικαίωση των κατοίκων των Αγίων Θεοδώρων εναντίον της FARGEGO – Η εταιρεία πλέον δεν λειτουργεί – Τι λέει στο ΠΑΚΟΕ ο δικηγόρος των κατοίκων Γιώργος Κατσαμπέρης
Το ΠΑΚΟΕ είναι η τρίτη φορά που ασχολείται με το θέμα που αναλύεται εκτενώς παρακάτω. Τον Αύγουστο του 2016 είχε πάρει δείγματα από το ποτάμι του Βροντούς κι είχε αποδειχθεί ότι τα ζωικά απόβλητα από την επεξεργασία του εργοστασίου της FARGEGO ήταν επικίνδυνα μολυσμένα.
Έκτοτε και το περασμένο καλοκαίρι είχε καταγγείλει τα παρακάτω αναφερόμενα γεγονότα αλλά δυστυχώς φωνή βοώντως εν τη ερήμω. Επιτέλους ήρθε η δικαίωση και η μονάδα έκλεισε.
Το ΠΑΚΟΕ αναρωτιέται, η επένδυση των εκατομμυρίων ευρώ που την πλήρωσαν οι Έλληνες φορολογούμενοι πολίτες θα την επιστρέψουν οι ιδιοκτήτες ή θα τα πάρει τα λεφτά αυτά το βρώμικο ποτάμι του Βροντούς;
«Το Συμβούλιο της Επικρατείας δικαίωσε πλήρως τους κατοίκους σχετικά με τη λειτουργία της εταιρείας FARGECO HELLAS και της διάδοχης αυτής εταιρείας PROFAT RENDERING ΙΚΕ. Η επιτροπή αναστολών έκρινε ότι η επαναλειτουργία της μονάδας που υπάρχει στους Αγίους Θεοδώρους, συνδέεται άρρηκτα και τελεί υπό τους κάτωθι όρους: 1. τη λεπτομερή και απαρέγκλιτη τήρηση των περιβαλλοντικών όρων. 2. την έγκριση εγκατάστασης του θερμοκαταστροφέα. 3. την ανάθεση σε Δημόσιο Επιστημονικό Φορέα της σύνταξης μελέτης για την επίδραση της επίδικης μονάδας στο φυσικό περιβάλλον και τη δημόσια υγεία με 24ωρη και ταυτόχρονη δειγματοληψία εντός και εκτός μονάδας, με συνεκτίμηση όλων των εκδοθεισών μελετών του Πανεπιστημίου Πατρών, του ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ και των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος και 4. τον έλεγχο της τήρησης των όρων της αναστολής στην αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας. Η εταιρία δεν πλήρωσε ποτέ αυτούς τους όρους και από τις 21 Οκτωβρίου έπαψε να λειτουργεί. Αναμένουμε την οριστική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που οριοθετείται περί τον Μάιο, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες που φτάνουν στα αυτιά μου, η εταιρεία ήδη έχει δρομολογήσει ενέργειες για τη μεταφορά της σε άλλη περιοχή. Οι κάτοικοι δικαιώθηκαν, σίγουρα η επόμενη μέρα θα είναι προς όφελος των κατοίκων και της περιοχής, και σίγουρα συμπεριφορές που οδήγησαν στη δικαστική αυτή εξέλιξη δεν θα υπάρχουν την επόμενη μέρα. Οι κάτοικοι επιζητούν και τώρα αλλά και από την πρώτη στιγμή, το αυτονόητο, το δικαίωμα να ζουν σε ένα καθαρό και υγιές περιβάλλον χωρίς να στερούνται βασικές αξίες της ζωής» τόνισε στο ΠΑΚΟΕ ο δικηγόρος Γιώργος Κατσαμπέρης, νομικός εκπρόσωπος των κατοίκων των Αγίων Θεοδώρων Λεχαινών στον αγώνα που κάνουν για καθαρό περιβάλλον στο χωριό τους και τη γύρω περιοχή.
Όλα δείχνουν πως βαδίζει προς το τέλος του ένα πραγματικό σίριαλ, ένα θρίλερ, μια ιστορία που κάλλιστα θα μπορούσε να μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη, και αφορά ένα μικρό χωριό της Ηλείας και μία εταιρία. Μια συνεχής μάχη που δίνεται εδώ και 10 χρόνια στους Αγίους Θεοδώρους του Δήμου Ανδραβίδας-Κυλλήνης ανάμεσα στους κατοίκους και τη μονάδα αδρανοποίησης και επεξεργασίας υποπροϊόντων σφαγής FARGECO, η οποία πλέον έχει μετονομαστεί σε εταιρείας PROFAT RENDERING IKE. Η τελική μάχη διεξήχθη στις 21 Οκτωβρίου του 2020 στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο εκδίκασε ύστερα από δύο αναβολές, την αίτηση αναστολής εκτέλεσης της απόφασης περί αναστολής λειτουργίας της FARGECO HELLAS. Στις 30 Ιουλίου με προσωρινή απόφασή του, το ΣτΕ είχε διατάξει την υπό όρους, και μέχρι την οριστική εκδίκαση της υπόθεσης, επαναλειτουργία του εργοστασίου της FARGECO, ύστερα από δικαστική προσφυγή που είχε καταθέσει η εταιρία. Όμως από τις 30 Ιουλίου και μέχρι τις 21 Οκτωβρίου η εταιρία δεν συμμορφώθηκε με αυτούς τους όρους κι έκτοτε η μονάδα έπαψε να λειτουργεί.
Το ιστορικό της υπόθεσης
Την Τρίτη, 29 Δεκεμβρίου 2015, οι κάτοικοι των Αγίων Θεοδώρων Λεχαινών, του Αγίου Γεωργίου και των γύρω περιοχών συγκεντρώθηκαν στην επαρχιακή οδό Λεχαινών – Μέλισσας, στις εγκαταστάσεις της βιομηχανίας επεξεργασίας υπολειμμάτων κρέατος “FARGECO”, για να διαμαρτυρηθούν ακόμα μία φορά για το γνωστό σε όλους πρόβλημα της έντονης δυσοσμίας που προκαλούσε η εν λόγω βιομηχανία, καθιστώντας ανυπόφορη την παραμονή και την διαβίωσή τους στα ίδια τους τα σπίτια. Οι αγανακτισμένοι κάτοικοι είχαν επισημάνει τη ρύπανση του περιβάλλοντος που αντιμετώπιζαν καθημερινά, καταδεικνύοντας ότι η συγκεκριμένη βιομηχανία, με τις πρακτικές που χρησιμοποιούσε και σε ευθεία παράβαση των εθνικών και κοινοτικών οδηγιών, δεν πληρούσε συγκεκριμένες προδιαγραφές κατά την επεξεργασία των υποπροϊόντων κρέατος, με αποτέλεσμα να θυσιάζεται η υγεία και η ποιότητα ζωής μας στο βωμό των οικονομικών της συμφερόντων. Οι κάτοικοι είχαν ξεκαθαρίσει από την πρώτη στιγμή πως δεν ήταν ενάντιοι στη λειτουργία της επιχείρησης, καθώς και σε κάθε επιχειρηματική πρωτοβουλία που δίνει δουλειά σε δεκάδες ανθρώπους, πλην όμως απαιτούσαν να γίνει σεβαστό το αναφαίρετο δικαίωμά τους στην υγεία και στη διασφάλιση του περιβάλλοντος καλώντας παράλληλα κάθε αρμόδιο να λάβει άμεσα τα απαραίτητα μέτρα ώστε η εν λόγω εταιρία να βελτιώσει τις πρακτικές που εφαρμόζει προκειμένου να εξασφαλιστεί καλύτερη ποιότητα ζωής. Έκτοτε ακολούθησε ένας μακρόσυρτος και πολύχρονος δικαστικός αγώνας ανάμεσα στις δύο πλευρές με τους κατοίκους της περιοχής να προσφεύγουν στη δικαιοσύνη και την εταιρεία να απαντά καταθέτοντας ασφαλιστικά μέτρα εναντίον των κατοίκων.
Από την πρώτη στιγμή της λειτουργίας της εν λόγω μονάδας παρουσιάστηκαν έντονα προβλήματα περιβαλλοντικής υποβάθμισης τόσο στο επίπεδο της ατμόσφαιρας των γύρω περιοχών όσο και σε επίπεδο υδάτων, καθώς η εν λόγω εγκατάσταση γειτνίαζε με το ρέμα του Βροντού (ή Βροντόρεμα) το οποίο ανήκει σε ζώνη Γ προστατευόμενης περιοχής του εθνικού πάρκου υγροτόπων Κοτυχιού- Στροφιλιάς, περιοχής προστατευόμενης από τη συνθήκη RAMSAR και περιοχής NATURA και άλλες κανονιστικές διατάξεις, νόμους και υπουργικές αποφάσεις.
Πρόστιμα και ποινές
Πρέπει να σημειωθεί πως συνολικά έχουν επιβληθεί 13 ποινές και πρόστιμα στην εταιρία, που οδηγούσαν την εταιρεία σε συνεχή αναμόρφωση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων χωρίς όμως να επιτυγχάνεται η πραγματική περιβαλλοντική βελτίωση της λειτουργίας της εν λόγω μονάδας. Πολλές φορές οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις καθίσταντο κενό γράμμα για βελτιώσεις οι οποίες αδειοδοτούνταν περιβαλλοντικά και ουδέποτε υλοποιούνταν, πχ. ο βιολογικός καθαρισμός, όμως είχαν ένα διαρκές επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, την αύξηση της δυναμικότητας των υπό επεξεργασία υποπροϊόντων κρέατος από 54tn/ ημέρα σε 90tn/ ημέρα με την ΑΕΠΟ του 2019. Σε όλο το διάστημα αυτό με την λήψη νέας περιβαλλοντικής αδειοδότησης επιτυγχανόταν η παράταση του χρόνου λειτουργίας της εν λόγω μονάδας, χωρίς προηγουμένως να δύναται να αδειοδοτηθεί και να ελεγχθεί, ως προς τη λειτουργία του, ο υπό εκσυγχρονισμό εξοπλισμός και φυσικά χωρίς να αποτυπωθεί, αν βλάπτεται το περιβάλλον, η ζωή και η υγεία των κατοίκων από την παραγωγική διαδικασία της εν λόγω μονάδας».
Τραγωδία κι ένας νεκρός
Στις 23 Αυγούστου του 2018 έχασε τη ζωή του ο 32χρονος εργαζόμενος Αγγελος Φιλιππόπουλος, πατέρας δύο παιδιών, στη μονάδα επεξεργασίας υποπροϊόντων σφαγής της επιχείρησης «Fargeco» στην περιοχή Αγίων Θεοδώρων Λεχαινών Ηλείας. Ο 32χρονος εντοπίστηκε από συναδέλφους του χωρίς τις αισθήσεις του σε δεξαμενή του εργοστασίου, όπου εκτελούσε εργασίες συντήρησης. Μεταφέρθηκε με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο Κέντρο Υγείας Γαστούνης, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του. Η εταιρία επέμεινε ότι ο θάνατος του νεαρού εργαζομένου οφειλόταν σε παθολογικά αίτια, όμως ενώ η ιατροδικαστική έκθεση νεκροψίας- νεκροτομής απέδειξε ότι «επήλθε συνεπεία μαζικής εισροφήσεως λυμάτων φρεατίου στους πνευμόνες». Η δε συνταχθείσα έκθεση από το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας «διαπίστωσε ακέραιη και αποκλειστική ευθύνη του εργοδότη για την πρόκληση θανατηφόρου εργατικού ατυχήματος, γιατί δεν έλαβε τα προβλεπόμενα κατά νόμο μέτρα αποφυγής του».
Έντονη κινητοποίηση
Τα όσα συνέβησαν δεν μπορούσαν να αφήσουν ασυγκίνητο τον πολιτικό κόσμο, έτσι την Παρασκευή, 16 Οκτωβρίου, κατά τη διάρκεια της δεύτερης ειδικής συνεδρίασης της Κοινοβουλευτικής Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία η πολυσέλιδη Έκθεση που περιλαμβάνει τα πορίσματα της Επιτροπής για τη ρύπανση της ευρύτερης περιοχής των Αγίων Θεοδώρων Λεχαινών Ν. Ηλείας από βιομηχανική εγκατάσταση». Η εισήγηση την οποία συνέταξε η βουλευτής του ΚΚΕ κυρία Λιάνα Κανέλλη ήταν «καταπέλτης» για την FARGECO και μετά την ψήφισή της, καθώς και το συνοδευτικό υλικό, απεστάλη στο Συμβούλιο της Επικρατείας προς συμπλήρωση του φακέλου της υποθέσεως. Στο πόρισμα της επιτροπής της Βουλής αναφέρεται πως «συζητήθηκε εκτενώς το ζήτημα της περιβαλλοντικής μόλυνσης της περιοχής των Λεχαινών και τα έντονα προβλήματα υποβάθμισης του περιβάλλοντος σε επίπεδο ατμόσφαιρας, υδάτων των γύρω περιοχών αλλά και της ευρύτερης προστατευόμενης από το Δίκτυο Natura 2000 και τη συνθήκη RAMSAR των υγροτόπων Κοτυχιού – Στροφιλιάς και όλα τα στοιχεία συνηγορούν υπέρ του κλεισίματος της εταιρίας FARGECO».
