Ερώτηση: Σε όλα τα δελτία Τύπου που εκδίδετε και αφορούν προϊόντα που έχουν ελεγχθεί και δεν είναι κατάλληλα για κατανάλωση, αναφέρετε ότι «ζητάτε από τις εταιρείες να αποσύρουν το προϊόν από τα ράφια τους ώστε να μην φτάσει στο καλάθι του καταναλωτή». Ποιος είναι υπεύθυνος ο οποίος ελέγχει το σύστημα ανάκλησης / απόσυρσης των προϊόντων; Έχει υποπέσει στην αντίληψή σας εταιρεία ή κατάστημα διάθεσης τροφίμων που δεν ανακάλεσε / απέσυρε ακατάλληλο προϊόν;
Απάντηση: Υπεύθυνος ανάκλησης /απόσυρσης ενός μη ασφαλούς τροφίμου, όπως ορίζεται στην Εθνική και Ενωσιακή νομοθεσία, είναι ο υπεύθυνος της επιχείρησης τροφίμων που έχει εισαγάγει, παραγάγει, μεταποιήσει, παρασκευάσει ή διανείμει το εν λόγω τρόφιμο (αρθρο 19, του Καν. 178/2002). Η ελεγκτική αρχή παρακολουθεί και επαληθεύει, αν οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων τροφίμων λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την αποτελεσματική απόσυρση ή ανάκληση, εκπληρώνοντας την υποχρέωσή της για τον έλεγχο τήρησης και εφαρμογής της υφιστάμενης νομοθεσίας . Σε περίπτωση που η επιχείρηση τροφίμων διαχειριστικά δεν έχει την ικανότητα να αποσύρει /ανακαλέσει ένα μη ασφαλές προϊόν ή η ανάκληση /απόσυρση έχει γίνει εν μέρει, τότε η ελεγκτική αρχή επιβάλλει το μέτρο του περιορισμού ή της απαγόρευσης διάθεσης στην αγορά ενός τροφίμου μέσω των διαδικασιών δέσμευσης και κατάσχεσης ( άρθρα 4,5,6,7 και 8 του Ν.4235/2014).
Ερώτηση: Έως ότου ολοκληρωθούν οι έλεγχοι στα ύποπτα προϊόντα, υπάρχουν κυρώσεις είτε για την εταιρεία παραγωγής του προϊόντος ή για την εταιρεία που διέθεσε το προϊόν στην αγορά; Ποιες είναι αυτές οι κυρώσεις (π.χ. υπάρχει απαγόρευση διαφήμισης για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα);
Απάντηση: Στις ειδικές περιπτώσεις κατά τις οποίες ύστερα από αξιολόγηση των διαθέσιμων πληροφοριών εντοπίζεται πιθανότητα βλαβερών επιπτώσεων στην υγεία, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει επιστημονική αβεβαιότητα, μπορούν να ληφθούν τα προσωρινά μέτρα διαχείρισης του κινδύνου που είναι αναγκαία για την εξασφάλιση του υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας, μέχρι να υπάρξουν περαιτέρω επιστημονικές πληροφορίες για μια πιο εμπεριστατωμένη αξιολόγηση του κινδύνου (Αρχή της προφύλαξης – Καν. 178/2002, αρθ.7, §1). Τα μέτρα που λαμβάνονται είναι ανάλογα και όχι πιο περιοριστικά για το εμπόριο από όσο απαιτείται για την επίτευξη του υψηλού επιπέδου προστασίας, ενώ παράλληλα λαμβάνουν υπόψη την τεχνική και οικονομική βιωσιμότητα και άλλους παράγοντες όπως αρμόζει στο εκάστοτε ζήτημα. Ενδεικτικά αναφέρεται το μέτρο του περιορισμού ή της απαγόρευσης διάθεσης ενός τροφίμου μέσω των διαδικασιών της δέσμευσης και απόσυρσης /ανάκλησης. Στο ανωτέρω πλαίσιο, δεν έχει συμβεί να έχει επιβληθεί το μέτρο του περιορισμού ή της απαγόρευσης διάθεσης ενός τροφίμου στην αγορά και παράλληλα το τρόφιμο αυτό να τυγχάνει της όποιας διαφήμισης.
Ερώτηση: Μετά την ολοκλήρωση των εργαστηριακών ελέγχων και αφού διαπιστωθεί η ακαταλληλότητα του προϊόντος ποιες οι επιπτώσεις για την εταιρεία (έγγραφη επίπληξη, χρηματικό πρόστιμο, κάτι άλλο);
Απάντηση: Επί μη συμμόρφωσης στον τομέα των τροφίμων επιβάλλονται διοικητικές και ποινικές κυρώσεις. Οι διοικητικές κυρώσεις αφορούν στην επιβολή διοικητικών προστίμων, η αναλυτική παρουσίαση των οποίων γίνεται στο άρθρο 23 του Ν.4235/2014. Αντίστοιχα, η παρουσίαση των ποινικών κυρώσεων γίνεται στο άρθρο 27 του ανωτέρω νόμου.
Ερώτηση: Πως γίνεται η ενημέρωση των καταναλωτών που έχουν αγοράσει ένα ακατάλληλο για χρήση προϊόν ώστε να μην το καταναλώσουν; Ένας τρόπος είναι το Δελτίου Τύπου που συντάσσει ο ΕΦΕΤ. Ένας άλλος τρόπος θα μπορούσε να είναι η ανάρτηση του Δελτίου Τύπου στα σημεία διανομής του ακατάλληλου προϊόντος (π.χ. Σούπερ Μάρκετ, Μίνιο Μάρκετ, κ.τ.λ.); Διαμέσου των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας (τηλεόραση, ραδιόφωνο, διαδίκτυο) ως κοινωνικό μήνυμα; Ποια είναι η ανταπόκριση των Μ.Μ.Ε. στα δελτία Τύπου που στέλνει ο φορέας σας; Τα επικοινωνούν άμεσα. Τα επικοινωνούν όλα; Έχετε διαπιστώσει συγκεκριμένα Μ.Μ.Ε. να μην επικοινωνούν κανένα από τα Δελτία Τύπου; Θα μπορούσατε να μας αναφέρετε ονομαστικά;
Απάντηση: Όταν υπάρχουν βάσιμοι λόγοι υποψίας, ότι ένα τρόφιμο ενδεχομένως ενέχει κίνδυνο για την υγεία του ανθρώπου, τότε ανάλογα με τη φύση, τη σοβαρότητα και την έκταση αυτού του κινδύνου, οι αρμόδιες αρχές προβαίνουν στις κατάλληλες διαδικασίες ώστε να ενημερώσουν το ευρύ κοινό (άρθρο 10 του Καν. 178/2002). Στο πλαίσιο αυτό, ο ΕΦΕΤ προβαίνει σε άμεση ενημέρωση των καταναλωτών με Δελτία Τύπου που αποστέλλει: α) Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων (πολιτική ηγεσία και γραφείο τύπο) β)Καταναλωτικές Οργανώσεις γ)Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων δ)Αρχισυντάκτες Ενημερωτικών Εκπομπών ε)Δημοσιογράφους που ασχολούνται με τα τρόφιμα και τη διατροφή στ)Τηλεοπτικούς σταθμούς ζ)Ραδιοφωνικούς σταθμούς η)Εφημερίδες θ)Περιοδικά και ι)Ενημερωτικά sites στο Internet. Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώσεις, αλυσίδες λιανικής πώλησης αναρτούν τα Δελτία Τύπου του ΕΦΕΤ στα υποκαταστήματα που τύγχανε διανομής το ακατάλληλο για κατανάλωση τρόφιμο. Αξιολογώντας το άμεσο καθώς και την αποτελεσματικότητα της ενημέρωσης, θεωρείται ότι αυτά επιτυγχάνονται σε σημαντικό βαθμό ( επιβεβαίωση αυτού αποτελεί η ευρεία διάδοση που έχουν τα Δελτία Τύπου του ΕΦΕΤ στο διαδίκτυο) .
Από το Γραφείο Τύπου του ΠΑΚΟΕ
Βαγγέλης Οικονόμου
