H έκθεση του WWF Ελλάς καταγράφει ραγδαίο περιβαλλοντικό πισωγύρισμα και θεωρεί την οπισθοδρόμηση απόρροια των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας. Η έκθεση του WWF Ελλάς τιτλοφορείται «Δεσμεύσεις για εφαρμογή – Η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα» και καταγράφει ραγδαίο περιβαλλοντικό πισωγύρισμα σε εποχές διάτρητης έως ανύπαρκτης νομοθεσίας για το περιβάλλον. Σε σημαντικό βαθμό, η οπισθοδρόμηση αποτέλεσε ξεκάθαρη κυβερνητική επιλογή με πρόσχημα την κρίση, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ήλθε ως απόρροια των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας, αναφέρεται.
Σημειώθηκε όμως και μια πρωτόγνωρη υποβάθμιση της ποιότητας της νομοθέτησης, με διάσπαρτες διατάξεις για παρόμοια θέματα σε εντελώς άσχετα νομοθετήματα και διεθνείς συμβάσεις, αλλά και ρυθμίσεις που είναι κακογραμμένες ή και ακατανόητες από το κοινό.
Από το 2011, όπως προκύπτει από τα δεδομένα και της φετινής έκθεσης, η οικονομική κρίση χρησιμοποιείται ασύστολα ως πολιτική δικαιολογία για εκπτώσεις στην περιβαλλοντική νομοθεσία και πολιτική. Κυρίως σε πολιτικές που αποτελούν σαφείς μνημονιακές δεσμεύσεις και με δεδομένο ότι το Μνημόνιο δεν περιέχει αναφορές και δεν περιλαμβάνει μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων, πολλά διαφορετικά υπουργεία έβαλαν στο στόχαστρο την περιβαλλοντική νομοθεσία μέσα από απανωτές τροποποιητικές πρωτοβουλίες από διαφορετικά υπουργεία. Σε μερικές όμως περιπτώσεις, οι κατευθύνσεις για περιβαλλοντικές εκπτώσεις προήλθαν όντως από την τρόικα ή την Task Force. Κατά την περίοδο αναφοράς που καλύπτεται από τη φετινή έκθεση (Ιούνιος 2012 – Μάιος 2013), οι τομείς που υπέστησαν τα σημαντικότερα πλήγματα ήταν η νομοθεσία για την πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφορία, τη χωροταξία και τις χρήσεις γης, την περιβαλλοντική αδειοδότηση και την προστασία δασών και αιγιαλών.
Οι κυριότερες εξελίξεις που σημάδεψαν την περίοδο αναφοράς ήταν:
• Η πρακτική διάλυση του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών και η δίχως λογική και οικονομικό αντίκρισμα για τον κρατικό προϋπολογισμό βιαστική νομοθετική ρύθμιση για καταργήσεις ή και συγχώνευσης των φορέων διαχείρισης τους.
• Οι απανωτές προσβολές υποβάθμισης του περιβαλλοντικού δικαίου με ρυθμίσεις και νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Τουρισμού για « επιτάχυνση » των μεγάλων τουριστικών επενδύσεων.
• Ο περιορισμός στο 2,5% των ανά έτος διαθεσίμων του Πράσινου Ταμείου και τα πρώτα πλήγματα στην ανεξαρτησία και επιστημονική επάρκεια της διοίκησής του.
• Η παραχώρηση σε επιχείρηση ιδιωτικού δικαίου της ιδιοκτησίας και διαχείρισης δημόσιων γεωχωρικών δεδομένων που πρέπει, με βάση κοινοτική νομοθεσία, να διατίθενται από το Δημόσιο δωρεάν στο κοινό.
Σημαντικές εξελίξεις σημειώθηκαν και στο επίπεδο της νομολογίας, με πλέον αξιοσημείωτη την απόφαση του Δικαστηρίου της Ε.Ε. για την υπόθεση του Αχελώου, με την οποία απαντώνται 14 προδικαστικά ερωτήματα που έθεσε το Συμβούλιο της Επικρατείας για την ερμηνεία κοινοτικών οδηγιών. Παρά όμως τη σαφώς διαφαινόμενη νέα ακυρωτική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι πολιτικές ηγεσίες των συναρμόδιων υπουργείων λαμβάνουν την απόφαση ότι το έργο θα συνεχιστεί με επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού και δίχως σ’ αυτό το έργο η κρίση να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα.
Επίσης σημαντική, αλλά πάντα θλιβερή, εξέλιξη ήταν η ανακοίνωση από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης της καταδίκης της Ελλάδας για την τραγική κατάσταση της λίμνης Κορώνειας – ένα οικολογικό έγκλημα με βαθιές πολιτικές διαστάσεις, που πλέον χρονίζει απαράδεκτα.
ΣφεΒλο Movxcrk) Τέλος, σημαντικές αποφάσεις που προκάλεσαν συζητήσεις για τη σημασία τους στο περιβάλλον της κρίσης έλαβε το ΣΤΕ για τις υποθέσεις του ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για μεταλλευτικές εργασίες στις Σκουριές Χαλκιδικής.
Αν και η οικονομική κρίση θα έπρεπε να λειτουργήσει ως αφορμή για συνολική αναθεώρηση του πλαισίου ανάπτυξης της χώρας, του τρόπου λειτουργίας του κράτους και συνολικά της διακυβέρνησης, του συστήματος αντιμετώπισης και της περιβαλλοντικής παρανομίας, εντούτοις τελικά χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για απαλοιφή σημαντικών δικλίδων προστασίας από αυτές ακριβώς τις στρεβλώσεις που θα έπρεπε να παταχθούν, σημειώνει το WWF. Οι αλλαγές όμως στην περιβαλλοντική νομοθεσία υπόσχονται τη συνέχιση του ίδιου στρεβλού μοντέλου που οδήγησε τη χώρα στην κρίση, οικονομική και οικολογική, και δεν αντιμετωπίζουν επί της ουσίας κανένα από τα προβλήματα που -τουλάχιστον στα λόγια- υπόσχονται πως θα επιλύσουν.
Οι πολιτικές που ακολουθούνται από τις κυβερνήσεις μέχρι σήμερα είναι πέρα για πέρα αντίθετες με την ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος, Το ΠΑΚΟΕ 34 χρόνια τώρα συνεχώς διατυπώνει τις απόψεις του πάνω στα θέματα αυτά.
